Ga-Al-As برای به دست آوردن نتایج کلینیکی مطلوب در درمان ها و برنامه های مختلف استفاده شده اند ولی هنوز استفاده از لیزر کم توان به صورت گسترده توسط جامعه پزشکان و دندانپزشکان پذیرفته نشده است شاید مهم ترین علت این عدم پذیرش ، عدم آگاهی پزشکان درباره اثرات LLLT در سطح سلولی و مولکولی باشد (۸) .
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
تکثیر فیبروبلاست ها همراه با رژنراسیون پریودنتال یک نتیجه ایده آل درمانی است زیرا باعث حذف پاکت و بازسازی انساج پریودونشیوم می شود ترمیم سریع لثه نیز از اهداف مهم متخصصین پریو است. ترمیم بافت همبند آسیب دیده پس از جراحی های پریودنتال با تشکیل بافت جوانه ای آغاز می شود و فیبروبلاست ها در در بافت جوانه ای تکثیر پیدا می کنند و کلاژن و سایر بسترهای خارج سلولی را تولید می کنند (۹) در لثه نیز فیبروبلاست ها از اجزا اصلی جهت ترمیم بافت هم بند لثه محسوب می شوند . فیبروبلاست های لثه در طی مراحل ترمیم ، ماتریکس خارج سلولی بافت هم بندی لثه را ترشح می کنند و منشا تشکیل الیاف کلاژنی و رمدلینگ سریع و گسترده آن ها می باشند (۱۰) .
این مطالعه با هدف بررسی تاثیر لیزر کم توان Ga-Al-As بر تکثیر و عملکرد فیبروبلاست های پریودونشیوم انسان ( رده سلولی HFG3-P153) در محیط invitro انجام می شود .
فصل دوم
کلیات و مروری بر متون
بافت های نگه دارنده ی دندان :
دندان توسط دستگاه پشتیبان اختصاصی شده ای که شامل استخوان آلوئولار, پریودنتال لیگامنت و سمان است به استخوان آرواره متصل شده همه ی اینها توسط لثه محافظت می گردند .
پریودنتال لیگامنت :
پریودنتال لیگامنت بافت همبند به شدت اختصاصی است که mm2/0 عرض دارد و بین دندان و استخوان آلوئول قرار می گیرد.عملکرد اصلی آن متصل کردن دندان به استخوان فک است که این عمل دندان را قادر می سازد تا در مقابل فشارهای ناشی از جویدن مقاومت کند .این نیاز با ایجاد توده هایی از دسته های رشته های کلاژن که فضای بین دندان و استخوان را طی می کنند و ماتریکس ژل مانند برطرف می گردد. هر دسته از رشته های کلاژن به طنابی بهم تابیده شبیه است که هر رشته به تنهایی می تواند به طور مداوم تغییر شکل پیدا کند بدون آنکه تمام دسته ساختمان و عمل خود را از دست بدهد بدین طریق دسته های رشته های کلاژن می توانند با فشارهایی که روی آنها وارد می شود تطابق حاصل کنند .
مخاط دهان :
حفره ی دهان توسط غشایی مخاطی پوشیده می گردد .این غشا از دو لایه تشکیل شده اند که عبارتند از یک لایه اپی تلیالی ویک لایه بافت همبند به نام آستر مخاط .این غشا جهت کاری که باید انجام دهد به طور خاصی تطابق یافته است .اگرچه وظیفه اصلی مخاط پوشاندن و محافظت است ولی به عنوان بافتی متحرک که حرکت آزادانه ی لبها و گونه ها را امکان پذیر می سازد عمل می نماید در بعضی از نقاط هم این غشا به عنوان یک عضو چشایی عمل می کند .
مخاط دهان توسط دندانها سوراخ شده است واین صفت آناتومیکی , تاثیر زیادی در شروع بیماری های پریودنتال دارد. در بدن دندان ها تنها ساختمانهایی هستند که اپی تلیوم را سوراخ می کنند.در حالی که ضمائم اپیدرمی مثل مو وناخن زوائد اپی تلیالی هستند و اپیتلیوم را سوراخ نمی کنند و همواره لایه های اپی تلیوم در آن نواحی به صورت ممتد و پیوسته است.این سوراخ شدگی مشخص می کند که باید اتصالی بین لثه ودندان برقرار گردد.
لثه :
قسمتی از مخاط که بلافاصله دندان روئیده شده را احاطه نماید لثه نام دارد .
لثه عملا” از دو بخش تشکیل شده است :
قسمتی که به طرف حفره ی دهان است جزء مخاط جونده است.
قسمتی که به طرف دندان است.این قسمت که بخشی از پریودنشیوم را نیز تشکیل می دهد در اتصال لثه به دندان شرکت دارد.
تشخیص بین این دو قسمت با کشیدن خطی از راس زائده آلوئول تا ستیغ لثه میسر است.به این ترتیب اتصال مخاط دهان و دندان به قدر کافی محکم نیست .آنتی ژنها براحتی می توانند از میان آن گذشته و در نسج لثه ایجاد التهاب کنند.
پریودنشیوم :
پریودنشیوم مجموعه بافت هایی است که وظیفه پشتیبانی و حمایت از دندان را بر عهده دارند و شامل سمنتوم ,لیگامان دور دندانی(PDL) , استخوان پوشاننده ی آلوئول (Socket) و آن بخش از لثه که رو به رو به دندان است می باشد .
شکل گیری اتصال لثه ای- دندانی :
آن قسمت از لثه که رو به دندان است نیز قسمتی از پریودنشیوم را تشکیل می دهد. برای درک تکامل D.G.j (Dento Gingival Junction) لازم است بافت هایی را که دندان را قبل از حرکات رویشی اش می پوشانند، توصیف کنیم. در این هنگام تاج دندان توسط یک لایه دوقسمتی از سلول های اپی تلیال پوشانده می شود. سلول هایی که در تماس با مینا قرار دارند، آملوبلاست ها می باشند که پس از انجام وظیفه خود همی دسموزوم هایی را به وجود می آورند و یک غشای پایه ترشح می کنند و محکم به سطح مینا می چسبند. لایه خارجی تشکیل شده است از سلول هایی که مسطح ترند بقایای لایه های عضو دندانی می باشند. این دو لایه سلول با هم اپی تلیوم دندانی کاهش یافته خوانده می شوند و از اپی تلیوم دهانی پشتیبانی می کنند. هنگامی که رویش دندان آغاز می گردد این بافت همبند از بین می رود. در مورد ارتباط بین بافت همبند و اپی تلیوم بحث شده و تشکیل اتصال دندانی لثه ای یک مثال دیگری از این ارتباط است .در پاسخ به تغییرات قهقرایی که در بافت همبند صورت می گیرد .سلول های اپی تلیال مینایی کاهش یافته و اپی تلیوم دهان به روش خاصی همانند اپی تلیومی که توسط یک بافت همبند آسیب دیده پشتیبانی می شود دژنره می شوند .
همانطور که سلول های اپی تلیالی تکثیر یافته و مهاجرت می کنند فضاهای بین سلولی این فضاها عریض تر می گردد در نتیجه سلول های لایه خارجی اپی تلیوم دندانی کاهش یافته و سلول های بازال اپی تلیوم دهان پرولیفراسیون نموده و به سمت بافت همبندی که در حال دژنره شدن است, مهاجرت می نمایند و سرانجام به هم پیوسته و توده ای از سلول های اپی تلیال را بر روی دندانی که در حال رویش است , ایجاد می نمایند. مرگ سلول ها در قسمت میانی این توده اپی تلیالی منجر به تشکیل کانالی می شود که دندان بدون خونریزی می روید (در دهان ظاهر می شود) .
از این توده اپی تلیوم که بعنوان توده ی اپی تلیومی سر آستین مانند Epithelial cuff نیز شناخته می شود بعلاوه باقیمانده ی اپی تلیوم دندانی کاهش یافته , جزء اپی تلیالی از اتصال دندانی لثه ای بوجود می آید که با بافت همبند سست و ضعیفی در رابطه است. این یک مشاهده ی بسیار مهم است . زیرا نشان می دهد بافت همبند , مورفولوژی اپی تلیوم دندانی لثه ای (Dento Gingival Epithelium)D.G.E را تعیین می کند. بنابراین سلول های اپی تلیوم سر آستین شکل پرولیفره شده و مهاجرت می کنند و توسط فضاهای بین سلولی عریض شده از هم جدا می شوند .
آنتی ژن های حفره ی دهان به محض اینکه نوک کاسپ نمایان شود از میان این فضاهای بین سلولی عریض عبور کرده و یک پاسخ التهابی حاد را در بافت همبند پشتیبان اپی تلیوم آغاز می نماید .
تظاهرات کلینیکی این پاسخ آماسی , نیش زدن دندان(Teething) نامیده می شود. تکامل بعدی اپی تلیوم شکاف دار D.G.J بر روی ناحیه معین بافت همبند ملتهب بوقوع می پیوندد .هنگامی که نوک کاسپ دندانی که در حال رویش است.به حفره ی دهان راه می یابد , گروهی از سلول های اپی تلیوم دهان از روی اپی تلیوم دندانی کاهش یافته شروع به مهاجرت در جهت نوک ریشه می کنند . در این هنگام اتصال اپی تلیوم لثه به دندان , از طریق آملوبلاست های کاهش یافته و همی دسموزوم های آنها و غشاء بازالی که مجاور سظح مینا قرار دارد , حاصل می گردد .چنین اتصالی یک اتصلال اپی تلیالی اولیه است (شکل ۲-۱).بتدریج آملوبلاست های کاهش یافته از بین رفته و دیگر قدرت تقسیم به دست نمی آورند, این سلول ها تمامی مورفولوژی خود را تعویض نموده و به سلول های اپی تلیال متفلس تغییر شکل می دهند . اتصال خود را به سطح مینا حفظ می نمایند .سلول های لایه خارجی اپی تلیوم کاهش یافته نیز به سلول های اپی تلیال سنگفرشی تغییر پیدا می کنند.
اما این سلول ها توانائی خود را برای تقسیم حفظ می نمایند . در نتیجه آن تقسیم سلولی مستمر نهایتا” آملوبلاست های تغییر شکل یافته , با سلول های دختری تازه تشکیل شده اپی تلیوم مینایی کاهش یافته جایگزین می شوند .
شکل۲-۱ میکروگراف نوری از اتصال کامل شده
رشد بیش از اندازه سلول های اپی تلیال از stratify cuff سلول های اپی تلیوم دندانی تغییر شکل یافته را از منبع تغذیه شان جدا کرده ودر نتیجه سلول های اپی تلیوم تغییر شکل یافته دژنره می شوند و در نتیجه این دژنراسیون شیار لثه ای را ایجاد می نمایند.
بنابراین کمی پس از آنکه دندان رویش پیدا نمود , اپی تلیوم D.G.j ویژگی های خاصی پیدا می کند . ممکن است آخرین تغییر شکل اپی تلیوم دندانی کاهش یافته به اپی تلیوم مطبق سنگفرشی تا ۴-۳ سال پس از رویش دندان انجام شود , بلافاصله پس از آنکه تمام اپی تلیوم کاهش یافته به اپی تلیوم سنگفرشی تبدیل شد , تکامل D.G.j تمام شده تلقی می شود .در این هنگام D.G.j به طرف محل اتصال سمان مینا D.G.j کشیده شده جزء اپی تلیالی آن از اپی تلیوم اتصالی تشکیل شده و قسمت اعظم این اپی تلیوم اتصالی از تغییر شکل اپی تلیوم دندانی کاهش یافته تشکیل گردیده است . اپی تلیوم شیاری از اپی تلیوم سر آستین مانند تشکیل شده است .
اگرچه اپی تلیوم دندانی به طور اختصاصی در تکامل D.G.j شرکت می کند , اما وجود آن برای تکامل مجدد این اتصال پس از ژنژیوکتومی لازم نمی باشد .اغلب این اتصال مجددا” پس از اعمال جراحی در سطح پایین تری در روی دندان دوباره به وجود می آید و جزء اپی تلیالی آن از سلول های مشتق از اپی تلیوم دهان بوجود می آید.
آناتومی اتصال لثه ای دندانی که مجددا” تشکیل می شود جزء خواص بافت همبند پشتیبانی کننده ی اپی تلیوم است.
به تازگی مشخص شده است که التهاب در اکثر موارد تغییراتی را در بافت همبند پشتیبانی کننده محل اتصال سبب می شود. این بدان معناست که با گذشت زمان اغلب بافت همبند پشتیبان دندان بتدریج از دست می رود که این مسئله خود منتج به تغییر محل تدریجی D.G.j به طرف ریشه می گردد .
بنابراین محل اتصال با بالا رفتن سن به طرف سطح سمان ریشه پیشروی می کند .بد نیست اگر در اینجا شماری از اعمال این اپی تلیوم را در طی تکامل دندان مجددا” مرور کنیم .
اولا” اپی تلیوم دارای یک عمل شکل دهندگی (مورفوژنیک) می باشد که به تعیین شکل تاج کمک می کند.
ثانیا” دارای نقش القایی در آغاز عاج سازی تاج و ریشه بوده و بنابراین اندازه , شکل وتعداد ریشه های دندان را تعیین می نماید .
ثالثا” دارای عمل سازندگی است که در آن سلول هایش به طور ماهرانه ای مینا را بوجود می آورند .
رابعا” بدون آنکه باعث راه پیدا نمودن بافت همبند به بیرون شود سرانجام در تشکیل D.G.j کمک می کند.
پریودونتال لیگامنت:
لیگامان پریودونت بافت همبند نرم ویژه ای است که بین سمان پوشاننده ریشه دندان و استخوانی که دیواره ساکت (Socket) را تشکیل می دهد،قرار گرفته است. عرض آن بین ۵% تا ۳۸/. میلی متر متغیر است و نازک ترین قسمت آن در اطراف میانی ریشه می باشد.
عرض متوسط لیگامان پریودونت در ۱۶-۱۱ سالگی mm 21/0 و در ۵۳-۳۲ سالگی mm18/0 در سال های ۵۱ تا ۶۷ به ۱۵/۰ می رسد لیگامان پریودونت بافت هم بندی می باشد که وظیفه اصلی اش پشتیبانی دندان در ساکت دندانی و مقاومت بخشیدن به آن در مقابل نیروهای قابل توجه حاصل از جویدن است.
لیگامان پریودونت علاوه بر اتصال دندان به استخوان وظیفه دیگری نیز به عهده دارد که عبارت است از : به عنوان یک رسپتور گیرنده حسی است که برای جایگزینی صحیح فکین طی فونکسیون طبیعی عمل می نماید. همانند هر بافت هم بند دیگر،لیگامان پریودونت نیز از تعدادی سلول و یک جزءخارج سلولی که همان رشته ها و ماده بنیادی می باشد تشکیل شده است. سلول هایی که در لیگامان وجود دارند عبارتند از:
استئوبلاست ها و استئو کلاست ها (از لحاظ تکنیکی در لیگامان پریودونت قرار دارند ولی عملا (Functionally) همراه استخوان می باشند. فیبروبلاست ها و بقایای سلولی اپی تلیالی مالاسز، ماکروفاژها،سلول های اندیفرانسیه مزانشیمی و سمنتوبلاست ها (که باز هم از نظر تکنیکی در لیگامان قرار دارند ولی از لحاظ عملی همراه با سمان هستند). جزءخارج سلولی تشکیل شده است از دسته های رشته های کلاژن مشخصی که در ماده بنیادی غوطه ورند , مقادیر کمی از انواع دیگر رشته ها نظیر رشته های اکسی تالان نیز در لیگامان پریودونت یافت می شوند ,ماده بنیادی به مقدار زیادی از گلیکوز آمینوگلیکان ها،گلیکوپروتئین ها و گلیکولیپیدها تشکیل شده است.
فیبروبلاست ها (Fibroblasts):
سلول اصلی لیگامان پریودونت فیبروبلاست است به علت مقادیر بالایی از باز سازی که در لیگامان پریودونتال وجود دارد،محتویات آن به طور ثابتی ساخته و بر چیده و مجددا جایگزین می شوند این تغییر و تبدیل به میزان زیادی توسط فیبروبلاست ها صورت می گیرد.
فیبروبلاست لیگامان سلولی بزرگ با سیتوپلاسم وسیع است و دارای مقادیر زیادی از تمامی ارگانل هایی می باشد که با سنتز و ترشح پروتئین در ارتباط می باشند این ارگانل ها عبارتند از رتیکولوم آندوپلاسمیک خشن،کمپلکس های گلژی متعدد و زیکول های ترشحی فراوان،این سلول دارای یک اسکلت سلولی پیشرفته است که بطور اختصاصی دارای شبکه اکتین فراوان است.
جدول ۲-۱ نسبت درصد عناصر ساختمانی در پریودونتال لیگامنت دندان مولار موش
ELEMENT | PROPORTION (%) |