فرضیه اول
بین ضریب پایداری اقلام تعهدی سود حسابداری جاری وضریب پایداری جریان نقدی، تفاوت معنادار وجود دارد.
فرضیه دوم
بین ضریب پایداری اقلام تعهدی عملیاتی جاری و ضریب پایداری جریان نقدی، تفاوت معنادار وجود دارد.
فرضیه سوم
بین ضریب پایداری اقلام تعهدی عملیاتی غیرجاری و ضریب پایداری جریان نقدی، تفاوت معنادار وجود دارد.
فرضیه چهارم
بین ضریب پایداری اقلام تعهدی مالی و ضریب پایداری جریان نقدی، تفاوت معنادار وجود دارد.
۱-۶) قلمرو پژوهش
۱-۶-۱) قلمرو موضوعی پژوهش
موضوع پژوهش حاضر، ارزیابی مقایسه ای پایداری اقلام تعهدی با پایداری جریانات نقدی و بررسی واکنش سرمایه گذاران به آن در شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران می باشد.
۱-۶-۲) قلمرو زمانی پژوهش
محدوده زمانی پژوهش شامل ۷ سال متوالی از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱ می باشد.
۱-۶-۳) قلمرو مکانی پژوهش
قلمرو مکانی این پژوهش کلیه شرکتهایی پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران می باشد.
۱-۷) تعریف واژگان پژوهش
بازده دارایی ها: بازده دارایی ها، منعکس کننده میزان کارآیی شرکت در استفاده از منابع می باشد و از طریق نسبت سود خالص به کل دارایی ها بدست می آید(نوروش و کرمی، ۱۳۸۴).
بازده سهام : بازدهی واقعی هر سهم عادی با توجه به نوسان قیمت سهام، سود نقدی ، سود سهمی و افزایش سرمایه محاسبه می شود(بهرامفر، ۱۳۸۳). در تحقیق حاضر، جهت محاسبه بازدهی سهام شرکتهای نمونه آماری از نرم افزار ره آورد نوین استفاده شده و از محاسبات دستی پرهیزشده است.
اقلام تعهدی^[۱۱]: سود خالص قابل تفکیک به دو جزء نقدی و تعهدی می باشد. جزء تعهدی سود در برگیرنده و منعکس کننده برآوردها و قضاوتهای مدیریت است که بطور بالقوه می تواند متاثر از انگیزه های منفعت جویانه او نیز باشد. در پژوهش حاضر، اقلام تعهدی از جنبه های مختلف شامل اقلام تعهدی کل، اقلام تعهدی عملیاتی جاری، اقلام تعهدی عملیاتی غیرجاری و اقلام تعهدی موردنظر قرار گرفته است(بوبکری، ۲۰۱۲).
پایداری اقلام تعهدی: به معنای استمرار(تکرارپذیری) جزء تعهدی سود گزارش شده است. هر چه این اقلام بیش تر باشد، توانایی پیش بینی آنها برای برآورد سودهای آتی بیشتر است و فرض می شود کیفیت بالاتری دارند. زیراکه اقلام تعهدی ناشی از برآوردهای مدیر در خصوص رویدادهای آتی است و تکرارپذیری آنها در دوره های مختلف، پیش بینی روند آتی سود را آسان تر می کند. در پژوهش حاضر، پایداری اقلام تعهدی بعنوان قابلیت اعتماد این اقلام مورد توجه قرار گرفته و از طریق شدت و نوع ارتباط آن با سودهای آتی، اندازه گیری می شود(بوبکری، ۲۰۱۲).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پایداری جریان های نقدی: پایداری جریان نقدی، به معنی تدوام هریک از اجزای جریان نقدی در طول دوره های مختلف می باشد. وجود یک الگوی رشد در جریان های نقدی متوالی، باعث می شود که توانایی پیش بینی کنندگی جریانات نقدی آتی، افزایش یافته و استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، جریانات نقدی آتی را آسان تر برآورد نمایند(گول و تاکور،۲۰۰۳).
واکنش سرمایه گذاران: بر طبق مبانی نظری گزارشگری مالی، اطلاعات باید به گونه ای باشد که بر تصمیمات استفاده کنندگان تاثیرگذار باشد. این امر در قالب مفهوم مربوط بودن اطلاعات موردنظر قرار گرفته است. در خصوص بازار سرمایه، چنانچه اطلاعات منتشر شده شرکتها در تصمیم گیری های آنها تاثیرگذار باشد؛ منعکس کننده واکنش آنان به اطلاعات می باشد (اسماعیلی،۱۳۸۵) .
جریان وجوه نقد: جریانهای‌ نقدی‌ ورودی‌ و خروجی‌ ناشی از فعالیتهای‌ مختلف‌ شامل فعالیتهای اصلی‌ و مستمر، تامین مالی و سرمایه گذاری واحد تجاری‌ است. جریانات نقدی یکی از معیارهای کارآیی و عملکرد واحدهای انتفاعی بشمار می رود و از آنجاییکه تحت تاثیر انگیزه ها و فرصتهای منفعت جویانه مدیران قرار نمی گیرد؛ مورد توجه استفاده کنندگان از اطلاعات مالی می باشد(نوروش و کرمی، ۱۳۸۴).
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۲-۱ ) مقدمه
کیفیت گزارشگری مالی از جمله موضوعاتی است که در سالهای اخیر بخش وسیعی از پژوهش ها در مدیریت مالی و حسابداری را به خود اختصاص داده است. در این پژوهش ها اثرات کیفیت گزارشگری مالی با بهره گرفتن از معیارهای متفاوت و نیز بر ابعاد مختلف شرکت مانند هزینه سرمایه، هزینه بدهی، کارایی سرمایه گذاری، بازده سهام، ارزش بازار سهام و … مورد بررسی قرار گرفته است. این اثرات عمدتا بر مبنای تئوری عدم تقارن اطلاعاتی و رابطه نمایندگی تجزیه و تحلیل شده اند. یکی از مسائلی که همیشه مورد توجه تدوین کنندگان استانداردها، تهیه کنندگان گزارشات مالی و استفاده کنندگان از این گزارشات می باشد، وجود محتوای اطلاعاتی ارقام گزارش شده می باشد.در این میان برخی از ارقام حسابداری از جانب سرمایه گذاران بیشتر مورد توجه می باشند. از جمله آنها سود حسابداری و توان پیش بینی کنندگی آن که جهت ارزیابی جریانات نقدی و بازده سرمایه گذاری مورداستفاده قرار میگیرد، می باشند (اسماعیلی،۱۳۸۵). این پژوهش ها از آنجا دارای اهمیت هستند که حسابداری تعهدی متضمن قضاوتهای شخصی متعدد است. در تعیین سود، مشکلات مفهومی و اجرایی متعددی در ارتباط با اقلام قابل انتقال به دوره های آتی، تسهیم و تخصیص ها و ارزیابی ها وجود دارد. منتقدان این اتهام را بر سیستم حسابداری وارد می آورند که بجای محتوای اقتصادی رویدادها، محتوای حسابداری آنها را ثبت می نماید. برخی از رویدادهای اقتصادی اصلاً در سیستم حسابداری شناسایی نمی شوند. در حالی که رویدادهای دیگری که در اهمیت اقتصادی آنها جای تردید وجود دارد با تمام جزئیات مربوط ثبت می شوند (نوروش،۱۳۸۲).
پژوهشگر فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش را در قالب گفتارهای زیر تدوین نموده است.

• • گفتار نخست: اقلام تعهدی سود حسابداری

• • گفتار دوم: ضریب پایداری اقلام تعهدی سود حسابداری

• • گفتار سوم: ضریب پایداری جریان نقدی

• • گفتار چهارم: مفاهیم سود و پیش بینی سود آتی

• • گفتار پنجم: سرمایه گذاران و واکنش آنها

• • گفتار ششم: پیشینه پژوهش

۲-۲) مبانی نظری:
۲-۲-۱)گفتار نخست: اقلام تعهدی سود حسابداری
۲-۲-۱-۱) حسابداری تعهدی
حسابداری تعهدی^[۱۲] (به عبارتی حسابداری ماندگار)نگاهی کلی به درآمد ها و ثبت آنها داشته و به هزینه ها که درصدی از آنها به عنوان دارایی های قابل ثبت است توجه دارد همچنین در نظام تعهدی ،قیمت تمام شده نیز مورد توجه خاص قرار می گیرد. در این نظام مالی ، درآمدها در حساب سال مالی که تحقق یافته اند ، منظور می شوند هر چند که ممکن است وجوه نقد حاصل از آنها (ارائه خدمات و یا فروش )در سال های مالی قبل یا بعد دریافت شود.به عبارتی هزینه ها در حساب همان دوره مالی که تعهد ایجاد شده است منظور می شود . صرف نظر از آنکه وجه تعهدها و کارهای مزبور چه زمان پرداخت و یا دریافت شده باشد. در این نظام قیمت تمام شده از ارکان کار است همچنین ارائه اطلاعات کامل و جامع از عملکرد مالی سازمان به مدیران به راحتی صورت می گیرد. این ویژگی ها باعث شده است کاربرد این نظام در موسسات انتفاعی از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد. با توجه به تعاریف مختصر و کوتاهی که از این نظام مالی ارائه شد می توان استنباط کرد که حسابداری تعهدی ثبت اموال و دارایی ها را نیز به صورت کامل انجام داده وبه کلیه اتفاقات و امور جاری سازمان توجه دارد . زمانی که ثبت درآمدها ، هزینه ها، دارایی ها و اموال ، هرکدام به جای خود انجام می شود ، ارائه عملکرد سازمان به راحتی امکان پذیر خواهد بود .در این شرایط با توجه به بهتر شدن اعمال مدیریت برمنابع مالی و اموال همچنین امکان شفاف سازی مالی در سازمان و ارائه گزارش به مردم ، می توان تعامل بهتری میان سازمان و مردم برقرار کرد .در نتیجه ثبت های حسابداری تعهدی ،در صورت های مالی شرکت ها ،اقلامی تحت عنوان “اقلام تعهدی “ بوجود می آید که اساس سیستم حسابداری تعهدی می باشد و در واقع مزیت این سیستم نسبت به حسابداری نقدی می باشدکه آن را در کلیه سازمان های انتفاعی قابل استفاده کرده است (کوهن^[۱۳]، ۲۰۱۰).
۲-۲-۱-۲) مفهوم اقلام تعهدی
جونز(۱۹۹۱) تفاوت سود و وجوه نقد حاصل از عملیات را به عنوان اقلام تعهدی تعریف می کند و آن را به دو قسمت تقسیم می کند. که در تمامی پژوهش های مرتبط با اقلام تعهدی ،این تقسیم بندی مورد قبول محققین می باشد. الف)اقلام تعهدی غیر اختیاری ب)اقلام تعهدی اختیاری . در حالی که اقلام تعهدی غیر اختیاری به واسطه مقررات ،سازمان ها و دیگر عوامل خارجی محدود هستند، اقلام تعهدی اختیاری قابل اعمال نظر توسط مدیریت می باشند.در حقیقت تمامی اقلام تعهدی که برای یک شرکت درمقابل طرف حسابهای تجاری آن به کار می رود ،اقلام تعهدی غیر اختیاری است مثل حسابها و اسناد دریافتنی ،حسابها و اسناد پرداختنی ،پیش دریافت ها،پیش پرداخت ها، و قسمتی از درآمدها و هزینه ها(البته افزایش یا کاهش در درآمدهاو هزینه ها،نتیجه ثبت در دارایی ها و بدهی ها می باشد)،واقلام تعهدی که مرتبط با رویدادهای داخل شرکت می باشدو به عوامل خارج ازآن ارتباطی ندارد،اقلام تعهدی اختیاری می باشد مثل هزینه استهلاک دارایی های مشهود و نامشهود ،سود و زیان حاصل از کنارگذاری دارایی ها ،سود و زیان حاصل از توقف یک بخش از واحد تجاری ،سود و زیان حاصل از معاوضه داراییها ،سود و زیان حاصل از سرمایه گذاری ها،آثار انباشته ناشی از تغییردر روش های پذیرفته شده حسابداری و تمامی اقلام تعهدی که در طبقه بندی اقلام تعهدی غیر اختیاری قرار نمی گیرد(دسای و همکاران^[۱۴]، ۲۰۰۹).
۲-۲-۱-۳) اهمیت اقلام تعهدی سود حسابداری
همیشه این احتمال وجود دارد که اطلاعاتی که یک شرکت ارائه می کند درست نباشد،بنابراین در کنار مخاطرات متعددی که در ارتباط با شرکت می تواند وجود داشته باشد.یکی از آنها هم ریسک اطلاعات^[۱۵] می باشد.یعنی همواره ممکن است اطلاعاتی که شرکت می خواهد در صورت های مالی آن را نشان دهد چیزی دور از واقعیت ،یا فریب آمیز باشد.براین اساس سودی که در صورت سود و زیان ارائه می شود ،نمی تواند بیانگر این موضوع باشد که واحد تجاری توان مستمر برای بدست آوردن مبلغ سود را خواهد داشت یا چه مقدار از این سود می تواند به عنوان وجه نقد میان سهامداران تقسیم شود چون تمامی سهامداران مایلند که سالانه تقریبا َمبلغ ثابتی از سود سهام به آنها پرداخت شود.ثبات در تقسیم سود مبین پایین بودن ریسک شرکت است .حتی اگر در سالی ،شرکت به جای سود دچار زیان شود ،باید برای جلوگیری از ایجاد نگرش منفی در سرمایه گذاران فعلی و آتی ،پرداخت سود سهام خود را ادامه دهد. با این کار ، سهامداران بیشتر تمایل خواهند داشت که این زیان را موقتی تفسیر کنند (سادات برقعی،۱۳۸۹). بررسی مبانی نظری و هدف های گزارشگری مالی مبین این موضوع است که یکی از اهداف گزارشگری مالی کمک به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان برای پیش بینی جریان های نقدی آتی است. صورت های مالی ،محصول اصلی گزارشگری مالی و ابزار اصلی انتقال اطلاعات حسابداری به افراد خارج از سازمان قلمداد می شوند.این که صورت های مالی تا چه میزان توانسته است به این مهم دست یابد،سوالی است که مورد توجه صاحبنظران و پژوهشگران بوده و هست .همچنین در خصوص اینکه چه نوع اطلاعاتی برای پیش بینی جریان های نقدی مفید است ،اختلاف نظر وجود دارد.بررسی ادبیات موضوع نشان می دهد که برخی از صاحبنظران و مراجع تدوین کننده مبانی نظری و اهداف گزارشگری مالی براین باورند که با بهره گرفتن از سود حسابداری و اجزای آن ، می توان جریان های نقدی را پیش بینی نمود .به عنوان مثال هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی آمریکا بر این باور است که «معمولاَ ارائه اطلاعات درباره سود واجزای آن نسبت به جریان های نقدی برای پیش بینی جریانهای نقدی آتی قابلیت پیش بینی بیشتری دارند» (هاشمی ،۱۳۸۹).
۲-۲-۱-۴) اقلام تعهدی سود حسابداری و نقش این اقلام در گزارشگری مالی
تحلیل گران مالی، مدیران و سرمایه گذاران توجه خاصی به سود گزارش شده دارند. پیش بینی های سود به سرعت بین استفاده کنندگان منتشر می شود و هر گونه بازنگری در آن از نزدیک دنبال می شود. چون بخشی از پاداش مدیران بر مبنای رقم سود تعیین می شود، لذا آنها سعی می کنند رشد سود را حفظ کنند. خبر عدم موفقیت شرکتی در رسیدن به سود مورد انتظار به سرعت باعث کاهش قیمت سهام می شود. شرکت هایی که به انتظارات سود خود دست می یابند از طرف سرمایه گذاران مورد استقبال قرار می گیرند. توجه بیش از حد به رقم سود خالص باعث شده استفاده کنندگان از این نکته غافل باشند که رقم نهایی سود، حاصل یک فرایند طولانی حسابداری است که در هر مرحله از آن امکان اعمال نظر توسط مدیران وجود دارد. از طرف دیگر استانداردهای حسابداری نیز در برخی موارد راه گریزی را در زمان بندی و اندازه گیری درآمدها و هزینه ها فراهم کرده است. توجه بیش از حد سرمایه گذاران به سود خالص به مدیریت این انگیزه را داده است تا به منظور حفظ رشد پایدار سود، در بکارگیری استانداردهای حسابداری به صورت سلطه جویانه^[۱۶] ای عمل کند(بال و روبین^[۱۷]، ۲۰۰۹).
در این میان برخی تلاش ها جهت گریز از توجه صرف به رقم سود خالص، نظر استفاده کنندگان را به اقلام تشکیل دهنده سود معطوف کرده است. بنابراین علاوه بر سود خالص، اقلام تعهدی سود نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین تعدیل سود خالص جهت انعکاس کیفیت اقلام تعهدی اهمیت پیدا می کند(منبع پیشین). اقلام تعهدی بیانگر تفاوت بین سود حسابداری و وجوه نقد مربوط به آن است که شامل تغییرات در موجودی کالا، حساب های دریافتنی و حساب های پرداختنی است. در صورتی که اقلام تعهدی مثبت بزرگ باشد، بیانگر این نکته است که سود حسابداری از جریان نقدی عملیاتی بیشتر است. البته باید توجه داشت که این تفاوت بدلیل بکارگیری اصول حسابداری مرتبط با زمان و نحوه شناخت درآمدها و هزینه ها (اصل شناخت درآمد^[۱۸] و اصل تطابق^[۱۹]) است. تعبیر عمومی از اقلام تعهدی این است که اقلام تعهدی زایده اعمال نظر^[۲۰] مدیریت در ثبت و شناسایی رویدادهای مالی است. اصول پذیرفته شده حسابداری در مورد زمان شناسایی و مبلغ درآمدها و هزینه ها به مدیران شرکت ها آزادی عملی نسبی داده است. وقتی که مدیران سود حسابداری را به مبلغی بیش از وجوه نقد حاصل شناسایی می کنند، اقلام تعهدی ایجاد می شوند. مثلا اگر مدیریت درآمد فروش را زودتر شناسایی کند، حساب های دریافتنی به عنوان یکی از اقلام تعهدی افزایش خواهد یافت. یا در صورتی که مدیریت بدهی ناشی از هزینه های تضمین کالا را کمتر شناسایی کند، بدهی های جاری به عنوان یکی از اقلام تعهدی به مبلغی کمتر گزارش خواهد شد و چون سرمایه گذاران به رقم سود توجه می کنند با وجود موارد فوق گمراه خواهند شد(دمرجان و همکاران^[۲۱]، ۲۰۱۰).
سرمایه گذاران با توجه به سود گزارش شده سعی دارند سودهای آتی و جریان های نقدی آتی را برآورد کنند. از این رو سود خالص باید توان کمک به سرمایه گذاران را در این راستا داشته باشد. علت نیاز به توجه به کیفیت اقلام تعهدی به عنوان یکی از ویژگی های کیفی سود در این است که اجزای تشکیل دهنده اقلام تعهدی دارای بار اطلاعاتی هستند. برای مثال تغیرات مثبت (افزایش) در موجودی کالا احتمالا بیانگر وجود مشکل در فروش یا تولید بیش از اندازه است. به طور مشابه افزایش حساب های پرداختنی بیانگر وجود مشکل در پرداخت وجوه به تامین کنندگان کالا و خدمات است که ممکن است در اثر ناکافی بودن درآمد فروش یا مشکلات اعتباری ایجاد شود. بنابراین اجزای اقلام تعهدی می تواند به عنوان شاخص تعیین بهبود یا زوال عملکرد شرکت باشد.توجه به کیفیت اقلام تعهدی حتی در شناسایی دستکاری سود توسط مدیریت نیز سودمند خواهد بود. برای مثال توجه به تغییرات حساب های دریافتنی باعث آشکار شدن نکات مهمی در مورد تعجیل یا تاخیر در شناسایی درآمد فروش به عنوان یکی از ابزارهای دستکاری سود توسط مدیریت خواهد شد(دمرجان و همکاران^[۲۲]، ۲۰۱۰).