آزمون و ارزیابی فرضیه ها
۴-۱ مقدمه
از طریق تجزیه و تحلیل[۲۲۱] داده ها، در جستجوی واقعیّات علمی و یافتن پاسخ هایی برای پرسش های پژوهش هستیم. ” داده ها” به اطلاعات خام جمع آوری شده از طریق مصاحبه ها، پرسشنامه ها و یا مشاهده ها و یا منابع داده های دست دوم، اشاره دارد (دانایی فرد و همکاران، ۱۳۸۳، ۴۴۵). در واقع تجزیه و تحلیل درست و علمی داده های پژوهش جزء جدایی ناپذیر انجام پژوهش های علمی قلمداد می شود. چه بسا پژوهش های بسیاری که علیرغم در اختیار داشتن داده های درست به خاطر تشخیص و اجرای نادرست آماری، یافته هایشان از خطای بالا و قابلّیت اتکای پایینی برخوردار است (حبیب پور و صفری، ۱۳۸۸، ۱۳). البته تجزیه و تحلیل داده های پژوهش به تنهایی برای یافتن جواب پرسش های پژوهش کافی نیست، بلکه تعبیر و تفسیر[۲۲۲] این داده ها نیز لازم است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
” تحلیل” یعنی دسته بندی، مرتّب کردن، دستکاری و خلاصه کردن داده هابه منظور دستیابی به جواب پرسش های پژوهش، و ” تفسیر” یعنی توضیح، تبیین و یافتن معنای داده هابواسطه استنباط درباره روابط بین متغیرهای مورد مطالعه و استخراج نتایجی درباره این روابط بر مبنای یافته های حاصل از تحلیل. تبیین داده های خام بدون تحلیل آن ها امری دشوار و یا غیر ممکن است؛ نخست باید داده ها را تجزیه و تحلیل کرد و سپس نتایج این تحلیل را مورد تفسیر قرار داد (هومن، ۱۳۸۹، ۳۲۶). به طور کلی تحلیل آماری داده ها به عنوان بخشی از روش شناسی علمی دو هدف اساسی دارد؛ ۱) توصیف شواهد تجربی که از راه مشاهده یا آزمایش درباره موضوع مورد پژوهش گردآوری می شود، و ۲) تفسیر نتایج توصیفی به منظور ارزشیابی فرضیه های پژوهش. بدین ترتیب، موضوع آمار توصیفی بیان دقیق، نظام مند و کامل داده های تجربی و نتایج عینی پژوهش، و موضوع آمار استنباطی تبیین نتایج توصیفی، تفسیر و تعیین میزان اهمیّت آن ها است ( همان منبع،۳۱۶).
همچنین سه عامل کلی بر نحوه تحلیل و تفسیر داده ها مؤثر می باشد: ۱) تعداد متغیّرهای پژوهش ۲) سطح سنجش متغیّرها و ۳) استفاده از داده ها برای مقاصد توصیفی و یا استنباطی (دواس، ۱۹۹۱؛ به نقل از نایبی،۱۳۸۶،۱۳۳).
با توجه به مطالب مذکور در این مرحله از پژوهش بر آنیم که داده های جمع آوری شده را تجزیه و تحلیل کرده تا تکلیف فرضیه های پژوهش را که گزاره های احتمالی و غیر یقینی بودند معین شود. همان طور که بیان شد برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده و تبدیل آنها به اطلاعاتی که با تکیّه به آن ها بتوان فرضیه ها را آزمود باید مجموعه ای از قواعد را رعایت کرد و تکنیک ها و فنون آماری مناسب با داده ها را برگزید. بطور کلی تجزیه و تحلیل داده ها را می توان شامل مراحل زیر دانست:
ویرایش داده ها
۲- مناسب سازی سؤال های بی پاسخ
۳- کدگذاری داده ها
۴- طبقه بندی داده ها[۲۲۳]
۵- ایجاد پرونده (فایل) داده ها
۶- تنظیم برنامه تجزیه وتحلیل (خاکی، ۱۳۸۷، ۳۲۴)
در این فصل برای تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده ابتدا آمار توصیفی که به بررسی متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق مانند جنسیت، میزان تحصیلات، درآمد و سن پاسخ دهندگان در قالب جدول و نمودار می پردازد؛ مورد بررسی قرارمی گیرد. سپس آمار استنباطی برای آزمون فرضیه ها و دستیابی به نتایج تحقیق مطرح می گردد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار آماری اس.پی.اس.اس[۲۲۴] استفاده شده است.
۴-۲ آمار توصیفی
بطور کلّی، آمار توصیفی چکیده و تصاویری از داده های مورد مشاهده را با کمک ارقام استاندارد و نمودارها ارائه می دهد. این ارقام، شاخص ها و نمودارها فقط در مورد مجموعه مورد بررسی صادق هستند و قابل تعمیم به جامعه دیگر نیستند. توصیف یکایک داده های مورد مشاهده از طریق بیان ارقام نسبی، توانها، توزیع های فراوانی، میانگین ها و اندازه های پراکندگی و همچنین توصیف همبستگی بین چندین مشخصه از طریق همبستگی خطی و جداول توافقی از جمله توانمندی های آمار توصیفی است (خاکی، ۱۳۸۷، ۲۸۵). در این بخش به منظور توصیف دادهها از رایجترین شاخصهای مرکزی و پراکندگی در قالب جدول و نمودار برای بررسی چگونگی توزیع نمونه آماری از لحاظ متغیرهایی چون جنسیت، میزان تحصیلات، درآمد و سن پاسخ دهندگان استفاده میشود.
توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان
جدول ۴-۱- توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان
جنسیت | فراوانی | درصد فراوانی | درصد فراوانی تجمعی |
مرد | ۱۹۹ | ۸۲/۵۱ | ۸۲/۵۱ |
زن | ۱۸۵ | ۱۷/۴۸ | ۱۰۰ |
کل | ۳۸۴ | ۱۰۰ |
نمودار ۴-۱-نمودار فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان
همانطور که در جدول ۴-۱ مشاهده می شود ۸۲/۵۱ درصد از پاسخ دهندگان مرد و ۱۸/۴۸ درصد زن می باشند که نسبت تقریباً برابری با یکدیگر دارند. همچنین توزیع فراوانی مربوط به جنسیت در قالب نمودار ۴-۱ و به صورت نمودار دایره ای نشان داده شده است.
۴-۲-۲ توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان