بنابر آزمایشات ال هنداوی و همکاران[۱۱۱](۲۰۰۵) حساسیت گندم به شوری در مرحله گلدهی نسبت به مراحل رویشی و اوایل مراحل زایشی کمتر و در مرحله پر شدن دانه حدأقل است که در آزمایشات مربوط به کلروفیل و کارتنویید نشان داده شده است که شوری میزان آن ها را کاهش داده است اما بیشترین کاهش را در شوری ۱۶ داشته است. به نظر میرسد کاهش در پروتئینهای غشایی خاص در شرایط تنش شوری، افزایش در فعالیت آنزیم کلروفیلاز و پراکسیداز از عوامل مؤثر در کاهش کلروفیل در شرایط تنش شوری باشد و همچنین کاهش سبزینگی برگ ممکن است تا حدودی به خاطر کاهش جریان نیتروژن به بافتها و تغییر درفعالیت آنزیمهایی مثل نیترات ردوکتاز باشد. افزایش غلظت کلروفیل متناسب با افزایش کاربرد عنصر روی نیز میتواند مربوط به نقش این عنصر در افزایش بیوسنتز این رنگدانههای فتوسنتزی و همچنین به تعویق انداختن تخریب و زوال آن ها باشد.
۴-۳ نتایج تجزیه عناصر غذایی گیاهی
۴-۳-۱ غلظت روی در دانه
میزان روی دانه در سطح احتمال خطای یک درصد تحت تأثیر کود سولفات روی و شوری قرار گرفت (جدول ۴-۳). بر اساس مقایسه میانگین برای محتوی روی دانه، بیشترین میزان در تیمار شوری شاهد با میانگین ۲۹/۶۰ میلیگرم در کیلوگرم بهدست آمد که ۳۲% بیشتر از شوری ۱۶ بود (شکل ۴-۲۱) و در تیمار کود سولفات روی، بیشترین میزان روی در تیمار ۳۰ میلی گرم در کیلوگرم با میانگین ۷۶/۶۳ میلیگرم در کیلوگرم بهدست آمد که ۴۰% بیشتر از شاهد بود (شکل ۴-۲۲). همانتارانجان و گری (۱۹۸۸) و خلیل ( ۲۰۰۲) در نتایج خود اظهار داشتند که بالا بودن روی و پروتئین دانه از نظر تغذیه انسان مهم میباشد. آن ها گزارش کردند که با کاربرد آهن و روی، غلظت آهن و روی بطور معنیداری افزایش مییابد. با افزایش میزان روی مصرفی، غلظت روی دانه افزایش یافته و باعث غنی شدن دانه گندم میشود. علت آنرا میتوان به حضور روی بیشتر در محیط خاک و در نتیجه جذب بیشتر روی توسط گیاه مربوطه دانست. ییلماز و همکاران (۱۹۹۷) نیز چنین نتایجی را با افزایش روی به خاک گزارش نمودند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
رنگل و گراهام (۱۹۹۵) کفایت روی در خاک و یا مصرف کود روی در شرایط کمبود روی در خاک را عامل افزایش جذب روی در گیاه دانستند. در نتیجه افزایش مقدار روی در بذر، توان رشدی بذر افزایش یافته و استقرار گیاهچه بهبود یافته که بهبود رشد گیاهچه ممکن است به افزایش عملکرد دانه آن منجرگردد (لطف الهی و همکاران، ۲۰۰۷).
شکل ۴-۲۱ تأثیر شوری آب آبیاری بر غلظت روی در دانه گندم
شکل ۴-۲۲ تأثیر کود سولفات روی بر غلظت روی در دانه گندم
۴-۳-۲ غلظت روی در برگ پرچم
روی در گیاه به شکل یون جذب میشود و به صورت Zn2+ از طریق ریشه جذب گیاه می شود. پس کمبود آن در برگهای جوان دیده میشود. وقتی مقدار آن از ۲۰ میلیگرم در کیلوگرم کمتر باشد کمبود آن دیده میشود. این عنصر در فعالیت اکسینها و سنتز پروتئین، تولید دانه و سرعت تکامل دانه ضروری است و باعث افزایش RNA میشود (ملکوتی و لطف اللهی، ۱۳۷۸). نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اعمال تنش شوری و کود سولفات روی بر مقدار روی در برگ پرچم در سطح احتمال خطای یک درصد تأثیر معنیداری داشت اما اثر متقابل اثری بر آن نداشت (جدول۴-۳). بیشترین غلظت روی در برگ پرچم مربوط به سطح شوری ۴ (شاهد) با میانگین ۶۱/۳۰ میلیگرم در کیلوگرم بود که ۳۴% بیشتر از شوری ۱۶ بود (شکل ۴-۲۳) و از نظر کود سولفات روی بیشترین آن مربوط به تیمار ۳۰ میلی گرم در کیلوگرم با میانگین ۰۷/۳۲ بود که ۴۱% بیشتر از شاهد بود (شکل ۴-۲۴).
شکل ۴-۲۳ تأثیر شوری آب آبیاری بر غلظت روی برگ گندم
شکل ۴-۲۴ تأثیر کود سولفات روی بر غلظت روی برگ گندم
جدول ۴-۳ خلاصه نتایج تجزیه واریانس تجزیه عناصر غذایی تحت تیمارهای آزمایشی گندم | |||
مجموع مربعات | |||
منابع تغییر | درجه آزادی | مقدار روی در برگ پرچم | مقدار روی در دانه |
بلوک | ۳ | ۵۹/۳۶۰/۸ | ۴۴/۴۳۰/۱۳۳ |
شوری | ۳ | ۰۰۰۱/۴۴۰/۹۸۷ | ۰۰۰۱/۵۶۰/۳۳۵۰ |
سولفات روی | ۳ | ۰۰۰۱/۹۱۰/۱۶۶۴ | ۰۰۰۱/۵۰/۵۵۲۶ |
شوری* سولفات روی |