چشم و هم چشمی
اشتغال زنان
داشتن درآمد
میزان مهریه در بین اقوام و اطرافیان
خود آگاهی زنان
غریبه یا آشنا بودن
عدم اعتماد
به نظر میرسد برخی از زنان مهریه را وسیلهای میدانند که در صورت وقوع طلاق میتواند مدت زمانی مشکلات ناشی از طلاق را جبران کند.خانم ۲۱ساله دانشجو، مطلقه بیان مینمود که توانسته بعد از طلاق به صورت اقساط مهریه خود را دریافت نماید و چون شاغل نیست و ادامه تحصیل دادهاست و توانستهاست از این مهریهاستفاده کند و مشکلات مالی خود را تاحدودی رفع کند.از آنجا که به زعم بسیاری، زنان در جامعه ما بیش از مردان از طلاق متضرر میشوند؛ چراکه در مقایسه با مردان امکان ازدواج مجدد بسیار کمی دارند و معمولانیز از منابع مالی یا شغلی سودآور برخوردار نیستند، از سوی دیگر زنان دارای بیمه اجتماعی نیستند؛ در این شرایط دریافت مهریه، به خصوص اگر مبلغ قابلتوجهی باشد، تا حدودی میتواند از مشکلات بعد از طلاق بکاهد. پس احتمال دارد تمایل زیاد برخی از خانوادهها به مهریه زیاد به همین سبب باشد. برخی از جامعهشناسان مهریه را تضمینی میدانند که میتواند احساس امنیت را در فرد به وجود میآورد."خانم ۳۱ساله، شاغل، با تحصیلات کارشناسی ارشد معتقد بود،” بالا بودن مهریه ام در زندگی خیلی به من احساس امنیت میدهد چون همسرم توان پرداخت آن را ندارد خیلی رعایت حالم را میکند و من احساس میکنم همسرم ترس از درخواست مهریه ام دارد هر چند که در زندگی مشکلی ندارم ولی از اینکه مهریه ام بالا بوده احساس امنیتی برای من در قبال خواستههای نابجای همسرم است". همچنین به سبب احتمال طلاق و عدم حمایت اجتماعی و قانون و یا امکان ایجاد کسب درآمد برای زن مطلقه، دختر و خانواده او به راهحلهای فردی کشیده شوند؛ از اینرو زنی که ازدواج میکند، میتواند از طریق مهریه بالا از وقوع طلاق جلوگیری کرده یا زندگی پس از طلاق را برای مدتی تأمین کند. البته بیشتر زنان پاسخگومعتقد بودند که باید مهریه فقط هنگام بروز مشکل (طلاق - اختلافات خانوادگی- فوت همسر) به زن پرداخت شود، چنین به نظر میرسد اجتماع و عرف درخواست مهریه را ابتدای زندگی زناشویی نادرست دانسته و آن را نمایانگر اختلاف و مشکل در زندگی میداند. در نتیجهاین نگرش حاکم، زنان تا زمانی که به مشکلی برنخورند، نمیتوانند مهریه خود را درخواست نمایند. خانم ۵۲ ساله متاهل، خانهدار چنین گفت: “در جامعه اگر کسی درخواست مهریه کند زندگی خانوادگی با مشکل روبرو شده و کار به دادگاه و طلاق میکشد. عرف این درخواست را ابتدای زندگی نمیپسندد؛ مانند این است که زن درخواست طلاق دارد".البته برخی معتقد بودند اگر همسر تمکن مالی داشته باشد هر زمانی که زن درخواست کرد باید مقداری از آن را پرداخت نماید.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
در گفتگو با زنان مطلقه مشاهده شد برخی از آن ها مهریه خود را در قبال اجازه طلاق بخشیدهاند، برخی از زنان بیوه مهریه خود را به فرزندان خود بخشیده و برخی نیز بعد از فوت همسرشان دریافت نموده اند. البته بسیاری از زنان اظهار داشتند که اگر مرد توان مالی نداشته باشد بعد از فوت همسر، میزان مهریه معنی نخواهد داشت.
در رابطه با میزان مهریه در خلال مصاحبهها اکثرا بر سطح طبقاتی و اینکه در کل خانواده میزان مهریه رایج چقدر بوده تاکید داشتند و حدود تقریبی این میزان بالای ۵۰۰ سکه بودهاست، کمترین میزان مهریه در این مصاحبهها ۱۴ سکه و بیشترین آن ۱۳۶۵ سکهاست. هرچند در این میان خانمی بود که زمین و ملک مهریهاش بود و توانسته بود از ارث همسرش مهریهاش را دریافت کند، به بیان وی در حال حاضر هیچ احتیاجی به دیگران و فرزندان خود ندارد و از پس هزینه زندگی و بیماریاش برآمدهاست. در یک مورد نیز مهریه خانمی۸۱ ساله (۱۳۲۰) حدود ۲۰۰۰ تومان پول نقد بوده که در قبال سفر حج آن را بخشیده بود.
در کل زنان تاکید داشتند که باید مرد با توجه به وضعیت مالی خود میزان مهریه را بپذیرد چون مهریه به زن تعلق میگیرد و بر قابل اجرا بودن مهریه تاکید داشتند.
۴-۱-۳- تاثیر میزان مهریه بر احساس قدرت زنان
در حین مصاحبه مشاهده شد که برخی از زنان مجرد بر این باورند که میزان مهریه بالا میتواند تاحدودی منجر به جلوگیری از ازدواج مجدد مرد و حتی خیانت احتمالی وی شود و همچنین مانعی برای طلاق در هر شرایطی میدانستند، آنان این میزان بالا را تضمینی برای حفظ خانواده و آرامش آن میدانستند.
در ارتباط با تاثیر مهریه بر احساس قدرت در زنان، خانم ۲۴ساله مجرد و شاغل به ما گفت: “در بین دوستانم شاهد مهریههای متفاوتی بودم ولی خودم ترجیح میدهم مهریهام بالا باشد چون احساس میکنم میتوانم از مهریه در برابر زیادهخواهی همسرم استفاده کنم؛ اگر مهریه ام کم باشد احساس میکنم باید به راحتی در برابر هر مشکل کوتاه بیایم. زنان با مهریه سنگین میتوانند از خیانت احتمالی همسرشان و اینکه نتوانند هر زمانی به راحتی درخواست طلاق دهند، جلوگیری کنند". همچنین خانم ۲۲ ساله، دانشجو، مجرد معتقد بود: “چون معمولا دختران بدون آشنایی کافی با شخصیت و اخلاق پسران، تن به ازدواج میدهند مهریه باید هنگفت و سنگین باشد تا اختلاف جزئی شیرازهی زندگی را از هم نگسلد، از این لحاظ مهریه، تضمین و وثیقهی زندگی زناشویی محسوب میشود".
زنان متاهل معتقدبودند که هر چند از میزان مهریه خود استفادهای نکردهاند ولی احساس میکنند که میزان بالای مهریه مانعی برای برخی از کارهای همسرشان میشود و در بیشتر موارد همسرشان رعایت حال آن ها را کرده وگاهی نیز احساس ترس در رابطه با استفاده و درخواست مهریه دارند.
جدول شماره (۴-۳ ): منابع و سرچشمههایاحساس قدرت زنان
عشق و محبت
پایگاه اجتماعی بالا
مادری
زیبایی
تاثیرگذاری و نفوذ بر همسر
خودآگاهی زنان
زبان خوش
تحصیلات
متین بودن
زیرکی و سیاست داشتن
مهریه بالا
زبان خوش
داشتن درآمد
اشتغال زنان
منابع اقتصادی