دیگری است که در دیدگاه های رفتاری به درستی تصریح و تبیین شده است و در نتیجه منجر به شیوه های مفید در عمل شده است. جامعه، آموزش و پرورش، فرزندپروری و تغییر رفتار از جمله حوزه هایی است که اصول مطرح شده در نظریه های یادگیری سود جسته اند.
تاریخچه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش
اولین شکل کلاس درس گسترده به صورت آموزش از راه دور و به شکل مکاتبه ای بود. ایساک پیتمن در سال ۱۸۴۰ «کوتاه نویسی » را در انگلستان از طریق مکاتبه ای تدریس می کرد. در همین راستا یکی از نویسندگان، نسل اول آموزش از راه دور را که به آموزش مکاتبه ای شهرت دارد به عنوان آموزش (تک واسطه ای) نامید. فناوری مورد استفاده در این دوره ارتباطات پستی، چاپ کتاب های استاندارد و جزوات یکنواخت بود.
رادیو، تلویزیون ، ویدئو، ماهواره، نوارهای دیداری و شنیداری مهمترین واسطه های آموزشی نسل دوم هستند. در نسل سوم آموزش از راه دور تأکید اصلی بر آموزش غیر متمرکز، مشارکتی و مردمی است. امروزه کمتر کشوری پیدا می شود که از آموزش از راه دور برای تأمین اهداف آموزشی و پرورشی خود استفاده نکند، البته متناسب با سطح پیشرفت هرکشور فناوری مورد استفاده متفاوت خواهد بود. یکی از لوازمی که امروزه با فناوری ارتباطات همراه بوده، رایانه است. اولین کوشش معلمان برای استفاده از رایانه در کلاس درس سنتی معمولاً به صورت سخنرانی بود، تجربیات یادگیری مرتبط با موضوع تدریس معلم که در مکان های آموزشی دیگر انجام گرفته بود به نمایش گذاشته می شد و یا به عنوان تکلیف برای مطالعه بیشتر مورد استفاده قرار می گرفت. همگام باپیشرفت های سایر بخش ها، نظام های آموزشی نیز دچار تحول شده و گرایش از یادگیری های معلم محور به فراگیر محور رو به افزایش است. به عنوان نمونه در انگستان کتاب های درسی در هر موضوع شامل سه کتاب دانش آموز، راهنمای معلم و راهنمای دانش آموز است. در هر سه کتاب فعالیت هایی درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارداده اند. برای این که دانش آموزان فناوری اطلاعات و ارتباطات را تجربه کنند دو رویکرد در کتاب های درسی در نظر گرفته شده است:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

الف: پروژه هایی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات نظیر استفاده از رایانه برای پژوهش و انجام پروژه های گروهی.
ب: فعالیت های خاص در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات نظیر استفاده از  (واژه نگار) برای نوشتن یک گزارش، نرم افزارهای گرافیکی و استفاده از سی دی های آموزشی.
مهمترین استفاده از رایانه در انجام دادن پروژه ها و امور پژوهشی است. و نیز از رایانه ها به منزله ابزاری برای واردکردن داده ها، رسم جدول وکشیدن نمودار استفاده می شود. گنجاندن فناوری های جدید در کتاب های درسی ضمن آشنا کردن دانش آموزان با توانایی ها و قابلیت های رایانه، ترس از آن را نیز در آن ها از بین می برد و سبب می شود که فضای علم از مرز کتاب ها فراتر رود. (بهنام، ۱۳۹۱، همان)
۲-۱- فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)
۲-۱-۱- تعریف فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات از دو واژه اطلاعات و فناوری ترکیب یافته است. اطلاعات عبارت است از هر چیزی که با آن سر و کار داریم و ما را نسبت به حوادث، مسائل،  موضوعات و امور مختلف یا افراد آگاه  می کند. بین اطلاعات و داده یک تفاوت اساسی وجود دارد. در واقع حقایق و ارقام خام پردازش نشده را داده می گویند. مانند تعداد کارگران و تعداد ساعات کارکرد آنها. اما وقتی داده ها مورد پردازش قرار می گیرند تبدیل به اطلاعات می‏گردندکه برای افراد مختلف معنادار می شوند.
دبیرخانه شورای انفورماتیک ایران تعریف زیر را برای فناوری اطلاعات ارائه کرده است: «فناوری اطلاعات به مجموعه ای به هم پیوسته از روش ها، سخت افزارها، نرم افزارها و تجهیزات ارتباطی که اطلاعات را در اشکال گوناگون جمع آوری، ذخیره سازی،  بازیابی،  انتقال و یا عرضه می کند،  اطلاق می‏شود. »
اعضای خانواده فناوری اطلاعات عبارتنداز: رایانه های بزرگ، ریزرایانه ها، لوح های فشرده، تلفن، مودم، چاپگرهای لیزری و رنگی، تلفن های همراه، تصاویر متحرک و رایانه ای  (انیمیشن)،  شبیه سازی رایانه ای، منابع کمک آموزشی رایانه ای، نشر الکترونیکی، دوربین دیجیتالی، آموزش از راه دور، دی. وی. دی، نمابر، فیبر نوری، رادیو ضبط و تلویزیون دیجیتالی، دیسکت، نظام اطلاعات جغرافیایی، بزرگراه های اطلاعاتی،  شبکه های رایانه ای (محلی و جهانی)، فرا رسانه ای ها،  فرا متن ها، اینترنت، جاوا، لوح فشرده لیزری، چند رسانه ای ها، نرم افزارها، شبکه، ابر رایانه ها، تلفن ویدیویی، واقعیت های مجازی، شبکه های گسترده جهانی، وب و مانند آن ها. همانگونه که از تعاریف فوق مشهود است، منظور از فناوری هر گونه فرایند و روش و ابزاری است که به تولید، انتشار و انتقال بهتر و مطلوب تر اطلاعات یاری رساند. (قدسی رائی،۱۳۸۲)
۲-۱-۲- تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)
برای فناوری اطلاعات و ارتباطات تعاریف مختلف و گوناگونی ارائه شده است. بررسی مقالات و متون منتشر شده در زمینه کاربرد و استفادههای مختلف فناوری اطلاعاتی و ارتباطی نشان می دهد که در هیچ یک از آنها تعریفی جامع و مانع از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی ارائه نشده و تفاوت این اصطلاح با مفاهیم مرتبط دیگر نظیر «فناوریهای اطلاعاتی» مشخص نشده است. این پیش فرض در این تحقیق مورد قبول واقع شده است که اصطلاح فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی می تواند به عنوان جایگزینی برای اصطلاح فناوریهای اطلاعاتی به کار رود.
در ذیل چند مورد از تعاریفی که در متون مختلف برای فناوری اطلاعات و ارتباطات آمده، بیان می شود:
فناوری اطلاعات و ارتباطات عبارت است از فناوریهایی که ما را در ضبط، ذخیره سازی، پردازش، بازیابی، انتقال، و دریافت اطلاعات یاری میدهند. فناوری اطلاعات درشیوه انجام کارهای ما تحول ایجاد کرده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات به هم وابستهاند؛ به طوری که اطلاعات، ماشین کار تلقی می شود و ارتباطات، محصول آن است(اصنافی، ۱۳۸۴؛ صص ۱۳۳-۱۴۸).
فناوری اطلاعات، همچنان که به وسیله «انجمن فناوری اطلاعات آمریکا»^[۴] تعریف شده است، «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده سازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصاً برنامه های نرم افزاری و سخت افزار رایانه می پردازد.» به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانههای الکترونیکی و نرمافزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد. اخیراً تغییر اندکی در این عبارت داده می شود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات الکترونیک را نیز شامل گردد. بنابراین عدهای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات را به کار ببرند(Wikipedia 2008).
تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات مجموعه ابزارها، ماشین ها، دانش فنی، روش ها و مهارت های استفاده از آن ها در تولید، داد و ستد، پردازش، انباشت، بازیافت، جابجایی، انتقال و مصرف اطلاعات است که از ساده ترین تا پیچیده ترین و ابتدایی ترین تا پیشرفته ترین مراحل اطلاعاتی را در برمی گیرد.(لاودن. ۱۳۸۰؛ص ۱) در واقع تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات را می توان نقطه همگرایی الکترونیک، پردازش داده ها و ارتباطات دوربرد دانست. این همگرایی دو جنبه دارد: نخست از میان رفتن فاصله ها در نتیجه قرارگرفتن رایانه های سابقاً منزوی از هم در یک شبکه گسترده جهانی و دوم رایان مند شدن سیستم های ارتباطات دوربرد که موجب ایجاد ظرفیت های جدیدی برای انتقال صدا و تصویر می شود. (طیب، ۱۳۷۹؛ ص ۱۳)
البته تفاوت این دو واژه از نحوه برقراری ارتباط نشأت گرفته است. واژه اول، یعنی فناوری اطلاعات به جریان یک سویه ارتباط اشاره دارد که در این فرایند، گیرنده یا دریافتکننده نسبت به اطلاعات دریافتی منفعل است. واژه دوم یعنی فناوری اطلاعات و ارتباطات به تعامل میان کاربر و دنیای اطلاعات یعنی به جریان دوسویه ارتباط اشاره دارد که در این فرایند، کاربر نقش بسیار فعالی در رد و بدل کردن اطلاعات بر عهده دارد.(زمانی، ۱۳۸۴،صص ۱۷۳-۱۸۴).فناوری اطلاعات را می توان نقطه همگرایی الکترونیک، پردازش داده ها و ارتباطات دور برد دانست.(مهدوی، ۱۳۷۹؛ص ۳۲)
فناوری اطلاعات، به مجموعهای از رشته های علمی، فناورانه، مهندسی، و فنون مدیریت اطلاق میشود که در مهار و پردازش اطلاعات به کار می روند و مباحث آن، کاربردهای فناوری اطلاعات، رایانهها، تعامل فناوری، انسان و ماشین، و مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مربوط است.
تعریف ساده دیگر این اصطلاح در ادلیس حکایت از آن دارد که فناوری اطلاعات اصطلاحی بسیار عام شامل همه جنبه های مدیریت و پردازش اطلاعات با بهره گیری از رایانه و سختافزار و نرمافزار مورد نیاز برای دستیابی به اطلاعات است.(رهادوست،۱۳۸۶؛۱۳۷ - ۱۳۸)
به عبارت دیگر، فناوری اطلاعات و ارتباطات شامل مجموعه گوناگونی از ابزارهای تکنولوژی و منابع برای ایجاد، نشر، ذخیره و مدیریت داده ها و اطلاعات می باشد. ابزارهای سنتی ICT مثل تلویزیون، رادیو و تلفن سودمندیشان را در توسعه مناطق حاشیه ای اثبات نموده اند. ظهور کامپیوتر، اینترنت، تکنولوژی ارتباطات بی سیم در کنار نرم افزارهای نیرومند برای پردازش و یکپارچه کردم متن، صدا و تصویر در رسانه الکترونیکی، ICT مدرن را تشکیل می دهد. گسترش شبکه الکترونیکی جهانی کامپیوتری که اصطلاحاً اینترنت نامیده می شود و تلفن بی سیم، جریان بی سابقه جهانی اطلاعات، کالا، مردم، سرمایه و فکر را ایجاد می کند. (United Nations,2000 , p173)
۲-۱-۳- کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات
اغلب هر تکنولوژی جدید، در ابتدا همراه با تردید و نوعی نگرانی از کارآئی آن مورد پذیرش افراد قرار می گیرد. ورود رایانه در عرصه آموزش و استقبال بی نظیر آن در محیط های آموزشی نیز، ناگزیر دست اندرکاران تعلیم و تربیت را دچار این نگرانی نموده واز این رو تحقیقات گسترده، در جهت کارآئی و اثر بخشی این تکنولوژی جذاب، در محیط آموزشی، آغاز شده است.
انجمن تکنولوژی آموزشی و ارتباطات (۱۹۷۷)، آموزش به کمک رایانه را این طور تعریف کرده است: یک روش آموزش که در آن رایانه برای آموزش دانش آموزان مورد استفاده قرار می گیرد در حالی که رایانه، شامل آموزشی است که برای تدریس، راهنمایی و آزمون دانش آموزان طراحی شده است تا دانش آموزان را به سطح مهارت مطلوب برسند .
آموزش از طریق رایانه یک مفهوم کلی است و شامل هر نوع استفاده از رایانه در محیط های آموزشی می شود مانند: قابلیت های تمرین (تکرار )، خود آموزها، شبیه ساز ها ی رایانه ای، مدیریت آموزشی، تمرینات تکمیلی و جبرانی و دیگر کار برد های آن در تعلیم وتربیت .
رایانه به عنوان پدیده ای که خود مبین سواد و تفکر ذهن بشر است با ویژگی های منحصر به فرد خود، نه تنها به عنوان یک رسانه آموزشی، بلکه به عنوان یک محیط آموزشی منعطف و سازگار با تفاوت های فردی، افق جدیدی در مسیر آموزش و پرورش گشوده است .
“از جمله ویژگی های آموزش با بهره گرفتن از رایانه که آن را اثر بخش می سازد ، عبارت است از شرکت فعال یادگیرنده، وجود باز خورد فوری و هماهنگی سرعت و مسیر ارائه مواد درسی با تفاوت های فردی”.
یکی از مهمترین ویژگی محیط های مبتنی بر رایانه، تعامل بالای دانش آموزان با مواد آموزشی و در واقع محیط یادگیری است، در نظام های یادگیری تعاملی، ارتباط به گونه ای است که یادگیرنده را در انتخاب کردن، پاسخ گویی به سوالات و حل مسائل درگیر کنند. بدین طریق یادگیرنده در جریان یادگیری در گیر شده منجر به یادگیری عمیق تر و موثر، همراه با تفکر وگسترس حساسیت به محیط خارج از یادگیری شده، موجب رشد ویژگی های شخصیتی و اعتماد به نفس می گردد .
رایانه به عنوان محیط آموزشی چند رسانه ای، چنانچه خوب طراحی شده باشد از طریق ارائه اطلاعات در اشکال مختلف تصویری، صوتی، نوشتاری، محیطی را فراهم می کند که دانش آموز فعالانه با موضوع یادگیری در گیر می شود، درگیری ذهنی یادگیرنده با مفاهیم یادگیری، ضمن ایجاد یادگیری بصورت عمقی و پایدار باعث ایجاد انگیزه در فرد، برای یادگیری بیشتر می گردد، زمینه حساسیت فرد را نسبت به توسعه دانش خود، درک روابط موجود در مفاهیم و موضوعات و گسترش این حساسیت به ورای محیط آموزشی را مهیا می سازد. هماهنگی آن با تفاوت های فردی که دانش آموزان مجازند مطالب درسی را هر قدر که می خواهند ببینند و بشنوند و یاد بگیرند تا تسلط پیدا کنند، موجب ایجاد انگیزه، برای یادگیری بیشتر و موفق تر فرد در روابط موجود در محیط و خارج از محیط یادگیری را می گردد که اساس و بنیاد بروز و رشد یادگیری است.
ویژگی فرا متنی رایانه، به دانش آموز اجازه می دهد تا هر لحظه از یک سطح به سطح دیگر و از یک موضوع به موضوع دیگر جهش کند و اطلاعات نوشتاری یا ترسیمی موجود در محیط آموزشی را بدون محدودیت و آغاز و پایان معین و از پیش تعیین شده در اختیار بگیرد یا مرور کند و نوع و سطح اطلاعات مورد نظر و موجود در این محیط را به طور غیر خطی و به دلخواه بر گزیند و مسیر مورد نظر خود را دنبال کند. این ویژگی، علاوه بر ایجاد انگیزه در دانش آموز و یادگیری با لذت، موجب رشد اعتماد به نفس، در دانش آموز شده، امکان رشد خلاقیت را در آنها افزایش می دهد. رایانه می تواند معلمان را در توسعه یک موقعیت یادگیری که تفاوت های فردی را در نظر می گیرد، کمک کند.  قابلیت چند رسانه ای رایانه که همزمان کلیه حواس دانش آموز را در گیر می کند، موجب دقت و توجه یادگیرنده به روابط موجود بین مفاهیم و موضوعات یادگیری شده، اشتیاق یادگیری در دانش آموز را افزایش داده، محیط آموزشی غنی با تجارب آموزشی گوناگون برای دانش آموز فراهم می کند. در نهایت استفاده مناسب از این تکنولوژی می تواند موجب ایجاد انگیزه، هم برای یادگیری و هم برانگیختن حس کنجکاوی برای کسب اطلاعات است. .(به نقل از: بهنام، ۱۳۹۱)
۲-۱-۴- اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات
فناوری اطلاعات به شکل نوین از سال ۱۹۸۰ میلادی موردتوجه جدی قرار گرفته است. در این برهه از زمان بسیاری از کشورها به این اعتقاد رسیدند که توسعه ی فناوری اطلاعات عاملی بسیار مهم در توسعه و رشد اقتصادی آنان محسوب می شود. در دهه ی ۸۰ میلادی کشورهایی نظیر انگلستان، فرانسه، سوئیس، کانادا، آمریکا و ژاپن در زمینه ی معرفی و به کارگیری کامپیوتر در فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی اقداماتی اساسی انجام دادند. تا جابی که دولت انگلستان سال ۱۹۸۲ میلادی را سال فناوری اطلاعات و سازمان ملل نیز در سال ۱۹۸۳ میلادی را سال ارتباطات جهانی نامید. در حال حاضر نیز اهمیت فناوری اطلاعات را نمی توان کمرنگ دانست. بسیاری از کشورهای آسیایی اهمیتی کلیدی برای توسعه ی این فناوری قائل شده اند. به عنوان مثال سنگاپور محور توسعه ی اقتصادی خود را توسعه ی فناوری اطلاعات قرار داده و سعی دارد تا سال ۲۰۰۴ میلادی با تحقق کامل دولت الکترونیکی به یک جریزه ی هوشمند تبدیل شود. کشور هند که توسعه ی صنعت اطلاعاتی آن از سال ها پیش با صادرات نرم افزار شروع شده است، اکنون بیش از ۲۲ میلیون فرصت شغلی در این صنعت ایجاد نموده است. اعتقاد عموم دست اندرکاران بر این سه دلیل عمده ی این پیشرفت ها ریشه در تعیین نیازها و اولویت ها دارد. در سال های بین ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۶ میلادی بسیاری از کشورهای توسعه یافته ی صنعتی و روبه رو رشد آسیایی به تدوین استراتژی ها و تهیه ی طرح های جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات اقدام نموده اند که محور اصلی کلیه ی این طرح ها را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
الف: ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی
ب- ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی
ج- تقویت هویت و اقتدار ملی
د- ارتقاء سطح زندگی و افزایش توانایی های افراد (قدسی رائی، همان)
۲-۱-۵-طرح تکفا^[۵]: استراتژی ایی برای توسعه کشور
استراتژی ایران برای توسعه IT در کشور (تکفا): طرح توسعه کاربردی فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران است و برگرفته از سه عنوان کلمات توسعه، کاربردی فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد. طرح تکفا می تواند زمینه ساز توسعه بخش های مختلف جامعه و نیز رشد مولفه های مختلف اجتماعی و اقتصادی باشد.
براساس طرح تکفا که یک طرح فراگیر است بخش خصوصی دارای تخصص در زمینه تکنولوژی اطلاعاتی، شامل: شرکت های کامپیوتری و اینترنتی اقدام به اجرای پروژه های توسعه در سازمان ها و وزارتخانه ها و بخش های مختلف دولتی خواهد کرد.
اهداف برنامه تکفا:
توسعه منابع انسانی، فرهنگی و اجتماعی
ارتقای فرهنگی و هم افزایی
توسعه اقتصاد دانایی
توسعه اقتدار ملی
تعمیر زیر ساخت ICT
اشتغال ارزش افزا
گسترش فعالیت خصوصی (شمس، ۱۳۷۹،ص ۶۹)