(۳-۲۷)
دراین معادله مربوط به یک ذره و مربوط به ذره دیگر است.
برهمکنش زوجیتی در هسته باعث ایجاد یک شکاف آشکار در طیف انرژی سیستم در نزدیکی حالت پایه می شود. جمله دوم معادله (۳-۲۷) یک جمله آشنا در فیزیک حالت جامد است. این جمله مشابه جمله هامیلتونی زوج الکترونها یا به عبارت دیگر جفت کوپر در پدیده ابررسانایی است ]۲۹[.
۳-۵ محاسبه ویژه مقادیر هامیلتونی
در این بخش ما میخواهیم هامیلتونی معادله (۳-۲۷) را حل کنیم و ویژه مقادیر آن را محاسبه کنیم. برای این کار ما ایدههای اصلی نظریه ابررسانایی را حفظ میکنیم. اما برای سادهسازی محاسبات ریاضی فرض میکنیم که برهمکنش زوجیتی بسته به اینکه اعداد کوانتومی و متعلق به زیر مجموعه اعداد کوانتومی مجموعه باشند یا نه، دارای مقادیر یا صفر هستند. را قدرت برهمکنش مینامیم. به عنوان مثال در پدیده ابررسانایی برهمکنش جفت الکترونها (جفت کوپر) تنها برای الکترونهای نزدیک به انرژی فرمی موثر است ]۲۹[. بدین ترتیب هامیلتونی معادله (۳-۲۷) به صورت زیر نوشته می شود:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
(۳-۲۸)
در ادامه ما میخواهیم تعداد ذرات ، چگالی تراز و سایر کمیات ترمودینامیکی را محاسبه نماییم برای این منظور باید وابستگی هامیلتونی به تعداد ذرات را در نظر بگیریم. بدین ترتیب برای حل معادله (۳-۲۸) بهتر است هامیلتونی جدیدی به فرم زیر در نظر بگیریم:
(۳-۲۹)
در معادله (۳-۲۹) ضریب لاگرانژ است که آن را در پایان تعیین میکنیم. نیز تعداد ذرات است که فرم عملگری آن به صورت زیر است:
(۳-۳۰)
بدین ترتیب هامیلتونی (۳-۲۸) به فرم زیر در می آید:
(۳-۳۱)
مطابق آنچه در نظریه های چند ذرهای متداول است اکنون هامیلتونی (۳-۳۱) را بر اساس سری جدیدی از عملگرهای خلق ونابودی بازنویسی میکنیم. بدین ترتیب این هامیلتونی از فرم هامیلتونی ذرات برهمکنشکننده به فرم شبه ذرات بدون برهمکنش تغییر می کند. پس ما برای و عملگرهای خلق ونابودی را به صورت زیر تعریف میکنیم ]۳۷-۳۹[.
(۳-۳۲)
در معادله (۳-۳۲) و اعداد حقیقی هستند.
با بهره گرفتن از معادله(۳-۱۱) برای فرمیونها میتوان نشان داد:
(۳-۳۳)
و با بهره گرفتن از روابط پادجابجایی برای عملگرهای جدید میتوان نشان داد:
(۳-۳۴)
برای اینکه تبدیلات شبه ذره را در معادله هامیلتونی (۳-۳۱) استفاده کنیم ابتدا باید تبدیلات معکوس معادله (۳-۳۲) را محاسبه کنیم. با انجام محاسبات خواهیم داشت:
(۳-۳۵)
(۳-۳۶) مزدوج مختلط دو معادله (۳-۳۵) و (۳-۳۶) به شرح زیر است:
(۳-۳۷)
(۳-۳۸)
اکنون روابط (۳-۳۵) ، (۳-۳۶) ، (۳-۳۷) و(۳-۳۸) را در معادله هامیلتونی (۳-۳۱) قرار میدهیم. با حفظ جملات قطری ]۲۹[ خواهیم داشت:
(۳-۳۹)
که در آن و اعداد اشغال شبه ذرات هستند. همچنین پارامتر گاف[۲۲] میباشد. این پارامتر میزان همبستگی جفت شدن را اندازه گیری می کند و فرم ریاضی آن به صورت زیر است:
(۳-۴۰)
اکنون برای محاسبه انرژی، باید مقادیر و را بیابیم که هامیلتونی به ازای مقادیر آن کمینه شود. بدین ترتیب:
(۳-۴۱)
با مشتق گیری از هامیلتونی خواهیم داشت:
(۳-۴۲)
اکنون با بهره گرفتن از معادله (۳-۴۰) و انجام محاسبات لازم خواهیم داشت]۹[:
(۳-۴۳)
(۳-۴۴)
همچنین با جایگذاری معادلات (۳-۴۳) و (۳-۴۴) در معادله (۳-۴۰) خواهیم داشت:
(۳-۴۵)
در نتیجه با حذف از طرفین معادله خواهیم داشت:
(۳-۴۶) به معادله (۳-۴۶) معادله گاف گفته می شود.
و در پایان با جایگذاری معادلات (۳-۴۳) و (۳-۴۴) در معادله (۳-۴۰) شکل نهایی هامیلتونی قطری شده را بدست میآوریم:
(۲-۴۷)
اکنون معادله گاف را جایگذاری میکنیم:
(۳-۴۸)
را به صورت زیر تعریف کنیم:
(۳-۴۹)
بدین ترتیب خواهیم داشت:
(۳-۵۰)
معادله (۳-۵۰) هامیلتونی سیستم مورد نظر است.
فصل چهار