خدمات بهداشتی
- زیر ساخت (گروه های خویار، برنامه های حمایت و آموزش سلامت)
- خروجی (نرخ های ایمن سازی)
- منابع (پزشکان و دستیاران)
- دسترسی مالی (درصد پوشش بیمه و فاصله جغرافیایی به خدمات اورژانسی)؛ فردی (خدمات موجود به زبان های خارجی)
- پروفایل عمومی
- برنامه های آموزشی سلامت شهر
- نسبت پرستاران به ساکنان: نسبت به رزو مراقبت های اولیه سلامت به ساکنان
- درصد جمعیت تحت پوشش بیمه سلامت
محیط اجتماعی
- آموزش
- سواد
- ساختار اجتماعی(ساختار خانواده)
-گسیختگی اجتماعی (بزهکاری و استفاده ازخدمات اورژانسی)
محیط فیزیکی
- آلودگی (آب، هوا، زمین و زباله خانوار)
- مسکن (فضای زندگی، کیفیت، تسهیلات برای گروه های خاص و بی خانمان ها)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
- طراحی شهری (فضای سبز، تسهیلات پیاده راه و ورزشی)
- حمل ونقل (حمل ونقل عمومی، وسعت و محدوده مسیرهای دوچرخه)
خدمات عمومی
- بودجه برای اقدام سلامت و اجتماعی
منبع: (صرافی و همکاران، ۱۳۹۳: ۱۱۲-۱۱۱)
۲-۴-۷-۲ راهکارهای دستیابی به شهر سالم
غیر قابل تفکیک بودن سلامتی و بهداشت با برنامه ریزی شهری ایده ی تازه ای نیست، در واقع در اکثر کشورهای اروپایی، آغاز برنامه ریزی شهری به اوایل قرن بیستم بر می گردد که از نگرانی های عمومی درباره سلامتی و مسکن شهروندان ناشی شده است (بارتون، ۱۳۸۹: ۱۹). دستیابی به شهر سالم امر پیچیده ای است که مستلزم مشارکت دادن همه ی بازیگران، نمایندگان و گروه های ذینفع با سوابق، آرمان ها، پتانسیل و فرهنگ های مختلف است. لیست زیر شرایط لازم برای شهر سالم است که به وسیله لاندری (۲۰۰۲) ارائه شده است:
کیفیت های فردی
اراده و رهبری
تنوع انسانی و دسترسی به استعدادها و قابلیت های مختلف
فرهنگ سازمانی
هویت محلی
فضاهای شهری و دسترسی
پویایی های شبکه سازی (همان منبع: ۱۱۲).
۲-۴-۷-۳ نظریه کیفیت زندگی
یکی از رویکرد های نوین در زمینه اصلاح و گسترش مفهوم توسعه مطرح شدن مفهوم کیفیت زندگی و دخالت دادن شاخص های اجتماعی و کیفی در اهداف توسعه و عمران شهری و منطقه ای است. به کارگیری این مفهوم در واقع کنشی است علیه توسعه یک بعدی اقتصادی در سطح ملی، و توسعه صرفا” کالبدی در مقیاس شهری و تلاشی است در جهت دستیابی به معیارهای جامع تر و چند بعدی در عرصه برنامه ریزی. نخستین اثر در این زمینه کتاب مشهور «شاخص های اجتماعی» تالیف ریموند بائر است که در سال ۱۹۶۶ در اروپا منتشر گردید. در سال ۱۹۷۳ در ایالات متحده آمریکا شاخص های اجتماعی به صورت رسمی تدوین و اعلام شد. از آن پس با حمایت سازمان ملل متحد، به تدریج این موضوع در سایر کشورهای جهان جای خود را کم و بیش در روند برنامه ریزی ملی و شهری باز کرده است. از جمله در سال ۱۹۷۵ در کنفرانس سازمان ملل متحد برای ابعاد اجتماعی مسکن، مفهوم کیفیت زندگی و بهزیستی اجتماعی در برنامه های توسعه مسکن مورد تاکید جدی قرار گرفت. به طور کلی در طول دو دهه اخیر، مفهوم و کاربرد شاخص های اجتماعی، به طور روز افزونی و تعمیق و وسعت پیدا کرده و برنامه ریزان و مدیران و از جمله برنامه ریزان شهری و طراحان محیط را به جست و جوی معیارها و روش های جدید برای اعتلای کیفیت زندگی سوق داده است. یکی از نتایج توجه به مفهوم کیفیت زندگی در برنامه ریزی توسعه و عمران، در نظر گرفتن نتایج و آثار کیفی توسعه بر روان و حیات معنوی انسان ها است، که در گذشته کمتر به آن توجه می شد. این امر به نوبه خود مستلزم شناخت نیازهای انسانی و تنوع آنها است که بسیار فراتر از نیازهای زیستی یا اقتصادی است. بر اساس نظریه معروف آبراهام مازلو[۲۵]، روانشانس انسان گرای آمریکایی، کلیه نیازهای انسانی به شش گروه اصلی تقسیم می شود که به ترتیب از ساده به پیچیده عبارتنداز: ۱- نیازهای زیستی ۲- نیازهای ایمنی ۳- نیازهای تعلق ۴- نیازهای حرمت ۵- نیازهای زیبا شناختی ۶- نیازهای خودشکوفایی (مهدیزاده، ۱۳۹۲: ۴۷- ۴۶). اهمیت جنبه های اجتماعی در عرصه شهرسازی به حدی رسیده که یکی از ویژگی های شهر پایدار«پایداری اجتماعی و کیفیت زندگی» عنوان شده است، به این معنا که شهر پایدار به موازات توجه به مسائل زیست محیطی، باید به مسائل اجتماعی و انسانی نیز توجه داشته باشد. منظور، ایجاد و حمایت از محیط های انسانی فعال، فضاهای زنده و عرصه هایی است که کیفیت بالایی را برای شهروندان فراهم نماید. بدیهی است که تعریف کردن ابعاد اجتماعی و کیفی به مراتب از ابعد زیست محیطی و اکولوژیکی مهم تر و مشکل تر است. واژه هایی همچون کیفیت زندگی و… تعاریف و مشخصات خاص خود را دارند. در سالهای اخیر استفاده از شاخص ها و معیارهای کیفیت محیط زندگی در کشورهای مختلف اعم از توسعه یافته و در حال توسعه متداول شده است (بحرینی و طبیبیان، ۱۳۷۸: ۳۰۰- ۲۸۰). کیفیت زندگی شهری در برگیرنده ی ابعاد روانی است که شاخص هایی همچون رضایت، شادمانی و امنیت را در بر می گیرد. در برخی موارد، رضایت های اجتماعی نیز نامیده میشود. همچنین، ابعادی محیطی که در برگیرنده ی سنجه هایی همچون مسکن، دسترسی به خدمات و امنیت محیطی است. جنبه های دیگر در بر گیرنده ی توجه به فرصت های اجتماعی، امیدهای اشتغال، ثروت و اوقات فراغت است (سیف الدینی، ۱۳۸۱: ۳۷۵).
شکل شماره ۲-۱۰: شاخص ها و متغیر های کیفیت زندگی
امنیت و رفاه اجتماعی، روابط اجتماعی، فرهنگ و تاریخ، مشارکت اجتماعی، آموزش، رضایت از فضای مسکونی
اجتماعی
اقتصادی
هزینه زمین، قدرت ارزش پایه، نیازهای تامین هزینه، سرانه، دستمزد، هزینه شغلی، درآمد
ادراکی و روانی
تنوع پذیری، توالی ادراک، حس محیط، نفوذ، کشف منظر، رضایت فضایی
ارتباطی و حمل و نقل
معابر، سرویس عمومی، سطح نقل و حمل ارتباطات، حجم سفرها، تصادفات ترافیکی،