ه- تبدیل یک نیروی مصرف کننده صرف به نیروی مولد وتولید کننده.
و- کاهش ناهنجاریهای اجتماعی در بین خانواده ها.
ز- جلوگیری از مهاجرتهای بیرویه) بختیاری،۱۳۸۴).
۲-۲-۶-۳ آثار اقتصادی:
براساس نتایج بررسیهای انجام شده آثار اقتصادی طرحهای خودکفائی در افزایش درآمد خانواده ها مؤثر و کاملا” رضایت بخش بوده است. با اینکه بسیاری از طرحها مراحل اولیه خود را میگذرانند آثار بهبود وضعیت اقتصادی خانواده های مجری کاملا ” محسوس بوده و تاحدودی رضایت عمومی را فراهم نموده است. برای اطلاع بیشتر در ذیل به چند نمونه از آثار اقتصادی اینگونه طرحها اشاره میشود:
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
الف- با توجه به شرایط اقتصادی موجود، مستمری تعیین شده از طرف نهادهای حمایتی پاسخگوی حداقل زندگی مددجویان نبوده و این افراد برای تأمین حداقل معاش خود و خانواده هایشان به شدت در مضیقه بوده و بسیاری از آنها برای رهائی از این تنگنا به راه حلهای دیگری ) که معمولا مناسب هم نبوده (روی آورده اند که ممکن است منجربه ناهنجاری های دیگر شود، برای رفع این معضل اقدامات مناسبی لازم بودکه بهترین راه حل فراهم نمودن زمینه اشتغال و افزایش درآمد خانواده میباشد و امداد راه حل را اجرای طرح خودکفائی میداند و در اینجاست که اهمیت این طرحها بیشتر نمایان میشود.
اجرای طرحهای خودکفائی در امداد موجب گردیده تا کمبود درآمد مددجو از این طریق تأمین گردد و مددجو از یک زندگی عادی برخوردار شود و فشار درخواست افزایش مستمریهای نقدی از طرف مددجو و اطرافیان وی کاهش یابد، بدیهی است که هر چقدر مددجو برای بهتر شدن معیشت و شرایط زندگی خود تلاش کند به همان نسبت از بارمالی امداد کاسته شده و امکان خدمت به سایر نیازمندان را فراهم مینماید حتی اگر این طرح به خودکفائی کامل هم ختم نگردد (بختیاری،۱۳۸۴).
ب- در اکثر موارد اجرای طرحهای خودکفائی باعث ارتقاء سطح زندگی مددجو شده و این تغییر امکان معیشت بهتری را برای وی و خانواده تحت تکفل او فراهم نموده است. بعنوان مثال مددجوئی را باید در نظر داشت که در مقطعی از زمان امکان استفاده از شیر و سایر فرآورده های لبنی را نداشته و اکنون با اجرای طرح خودکفائی در خانواده وی این امکان فراهم شده به این معنی که این خانواده علاوه بر فروش تولیدات، خود نیز امکان استفاده از محصول دسترنج خویش را درحد معقول کسب نموده است.
ج- ایجاد انگیزه در خانواده مددجو و سایرین برای کار و تلاش در جهت کسب درآمد بیشتر، اهمیت این طرحها را دو چندان نموده است.
د- نهایتا” این امکان برای امداد فراهم گردیده تا تعدادی ازخانواده های مستع د که ب ه خودکفایی دست یافته اند و بدون اینکه در روحیه و شرایط زندگی آنها خللی وارد گردد بتدریج نسبت به کاهش و قطع حمایتهای خود اقدام و به این ترتیب نیازمند دیگری را تحت حمایت قرار دهد.
ه – اجرای طرحهای خودکفائی موجب گردیده یک جامعه کاملا مصرفی به یک جامعه مولد تبدیل شود و از این طریق درتولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی اثرگذار باشد) بختیاری،۱۳۸۴).
۲ -۲-۶-۴ آثار فرهنگی:
با توجه به ابعاد مختلف فقر در خانواده های مددجو از جمله فقر فرهنگی که طبیعتا” فقر اقتصادی را نیز در پی دارد، توانمند سازی از بعد اقتصادی بدون رفع محرومیت فرهنگی بسیار مشکل بنظر میرسد وبه همین ترتیب رشد فرهنگی بدون رفع تنگناهای اقتصادی میسر نمیباشد. لذا آموزش و افزایش توان فکری و مهارتهای حرفهای مددجویان مورد توجه قرار گرفته و هم زمان با اجرای طرح در این بعد نیز تلاش فراوانی صورت پذیرفته تا ضمن افزایش توان اقتصادی، مهارت و آگاهیهای اجتماعی و فرهنگ عمومی مددجو و خانواده وی افزایش یابد.
در بررسی های انجام شده مشخص گردیده که علاوه برارتقاء مهارت فنی وحرفهای، افزایش سطح آگاهیهای اجتماعی و فرهنگ عمومی مددجویان در رشد اقتصادی آنها بسیار مؤثر بوده و در مواردی که به این مهم) افزایش مهارت فنی و موازی با آن افزایش آگاهی های اجتماعی و فرهنگ عمومی فرد و خانواده (توجه کافی نشده حاصل تلاش مددجو و مددکار رضایت بخش نبوده است.
مواردی هم دیده شده که فرد یا خانوادهای به خودکفائی اقتصادی دست یافته، ولی به جهت عدم در یافت دقیق آداب معاملات و فرهنگ حرفه ای قادر به حفظ موقعیت جدید نبوده است (قائدی،۱۳۸۷).
۲-۲-۷ نگاهی اجمالی به آمار توانمند سازی محرومان
برگزاری آموزش های حرفه ای مقدماتی، تکمیلی وعالی برای بیش از ۷۲۲ هزار نفر، کاریابی برای بیش از ۹۸ هزار نفر، ایجاد فرصت های اشتغال برای بیش از ۵۱۵ هزار نفر در ۶۴۰ رشته شغلی وارایه کمک های فنی ومهندسی وبیش از ۹ میلیون مورد بازدید از طرح های اجرا شده تنها بخشی از عملکرد توانمند سازی محرومین درکمیته امداد امام خمینی ) ره(تلقی می شود. برای بیان بهتر این عملکرد به بخشی از تولیدات طرح های اشتغال این نهاد اشاره می شود.
- ده ها هزار هکتار سطح زیر کشت انواع محصولات باغی وزراعی
- صدها هزار متر مربع سطح زیر کشت انواع محصولات گلخانه ای
- ده ها هزار کندوی زنبور عسل
تولید سالیانه ده ها هزار متر مربع فرش وگلیم
- تولید صدها هزار تن شیر درکشور
- تولید ده ها هزار تن گوشت قرمز وسفید
- تولید صدها تن عسل
- تولید صدها هزار تن انواع محصولات زراعی وباغی
- پرورش وصید صدها هزار تن انواع ماهی وآبزیان
وصدها نوع محصول صنعتی –تولیدی وارایه صدها نوع خدمات تنها بخشی از نتایج تولیدات وخدمات توانمند سازی درکمیته امداد حضرت امام) ره (بوده است که علاوه برتامین نیاز خانواده ها، دررشد وافزایش درآمد ناخالص ملی وبعضاً صادرات به کشورهای دیگر، سهم قابل ملاحظه ای را به خود اختصاص داده است. (منبع آمارو عملکرد معاونت اشتغال وخودکفایی کمیته امداد امام خمینی) ره))
۲-۲-۸ فرایند اجرایی توانمند سازی محرومان درکمیته امداد امام خمینی ) ره(
۲ -۲-۸-۱ شناسایی مددجویان مستعد و تعیین توان اجرایی آنها
برنامه ریزی و اجرای برنامه های توانمندسازی مستلزم شناخت کافی از وضعیت اجتماعی، اقتصادی و توانمندی گروه هدف است. بهمین جهت است که برنامه شناس ایی مددجویان مستعد در اولویت برنامه های توانمندسازی قرارگرفته، این برنامه در سه مرحله پی درپی انجام میشود به این ترتیب که ابتدا در یک عملیات گسترده اطلاعات کلیه اعضاء خانوارهای تحت پوشش جمع آوری میشود درمرحله دوم کلیه افراد واجد شرایط (افرادی که سن آنها بیشتر از پانزده و کمتر از شصت سال است) به دفاتر کارآفرینی امداد (شاخه) دعوت و برنامه مصاحبه و مشاوره شغلی برای آنها انجام میشود دراین مرحله توانمندیهای جسمی، روحی، ذهنی، علمی، مهارتهای فنی وحرفهای و اقتصادی همچنین آگاهیهای اجتماعی و فرهنگی گروه هدف به دقت مورد ارزیابی قرار میگیرد و براساس نتایج حاصل از مصاحبه ومشاوره های انجام شده میزان آموزش مورد نیاز، نوع و رشته شغلی را که قرار است در آن فعالیت نمایند، تعیین میگردد در مرحله آخر افرادی که نیاز به آموزش دارند به مراکز آموزشی و اشخاصی که نیاز به آموزش ندارند به واحد اشتغال و کارآفرینی معرفی میشوند تا زیر نظر کارشناسان خودکفایی امکانات لازم برای اشتغال و فعالیت ایشان فراهم گردد.
۲-۲-۸-۲ ارتقاء سطح آگاهیهای علمی و مهارتهای فنی و حرفهای مددجویان
پس از اجرای برنامه شناسایی و توان سنجی گروه هدف، مددجویان براساس توانایی و نیازهای آموزشی در گروه های مختلف ساماندهی میشوند تا برابر مقررات و آئین نامه آموزشهای فنی و حرفهای امداد برنامه های آموزشی را شروع نمایند. دراین برنامه ضمن ارتقاء دانش فنی و مهارتهای حرفهای مددجویان، نیازهای معنوی ایشان نیز مورد توجه قرار گرفته و همزمان نسبت به افزایش سطح آگاهیهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آنها اقدامات لازم انجام میشود.
نتیجه ارزیابی عملکرد برنامه توانمندسازی نشان میدهد افرادی که از دانش فنی و مهارتهای حرفهای کافی برخوردار بودهاند کاملا” موفق و هر مقدار که این توانایی کاهش یافته توفیق کمتر داشته اند. در واقع دانش فنی و مهارتهای حرفهای کلید اصلی موفقیت در فعالیتهای اقتصادی بشمار میرود، به همین جهت کمیته امداد آموزشهای فنی و حرفهای را در اولویت برنامه های توانمندسازی قرارداده و در نظر دارد با اجرای یک برنامه فراگیر سطح آگاهی های علمی و مهارت فنی مددجویان متقاضی اشتغال و خودکفایی را به استانداردهای ملی برساند، بنحوی که مددجو قادر باشد باتسلط کامل به انجام کار در رشته شغلی مورد علاقه خود بپردازد.
۲-۲-۸-۳ برقراری نظام کارورزی برای دانش آموختگان دانشگاهی
به منظور پیشگیری از آثار مخرب بیکاری و استفاده بهینه از منابع ملی صرف شده برای آموزش جوانان فارغالتحصیل دانشگاهی و با هدف ایجاد زمینه های لازم برای جذب آنها در بخشهای مختلف اقتصادی کشور و همچنین ایجاد زمینهای برای تقویت روحیه و اعتماد به نفس در جهت خود اشتغالی و توسعه کارآفرینی در بخشهای مختلف تولیدی وخدماتی کشور، همچنین ارتقاء توانمندیهای فنی حرفهای فارغ التحصیلان آموزش عالی و ایجاد زمینه بهره گیری از ابتکار وخلاقیت های جوشان جوانان در بخشهای مختلف اقتصادی اعم از خصوصی و دولتی، این برنامه به اجرا در می آید.
۲-۲-۸-۴ کاریابی برای مددجویان آماده بکار
دستیابی به فرصتهای شغلی بلاتصدی دستگاه های اجرایی و مؤسسات و شرکتهای دولتی و خصوصی در داخل و خارج ازکشور فرصتهای اشتغال مطمئنی هستند که با اندک سرمایه گذاری قابل دسترسی خواهد بود. به همین جهت برنامه کاریابی با هدف و آگاهی از بازارکار داخل و خارج کشور اجرا میشود.
برنامه های کاریابی باید با دقت و رعایت حقوق طرفین ) کارپذیر و کارگر پذیر (انجام شود به نحوی که واحد پذیرنده با اطمینان و بدون نگرانی افراد معرفی شده را پذیرا باشد و باور داشته باشد که پذیرش کارکنان از این طریق به نفع اوست و کارپذیر از تداوم کار و بهره مندی از حقوق قانونی مطمئن باشد و شغلی را که کارفرما برای او در نظر گرفته مورد علاقه وی باشد.
۲-۲-۸-۵ ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای مددجویان مستعد (کارآفرینی)
درکشورهایی که نرخ بیکاری ازحد متعارف بالاتر است، ایجاد و توسعه فعالیتهای اقتصادی کوچک اشتغالزا اجتناب ناپذیر است زیرا ایجاد و توسعه این فعالیتها باسرمایه کم و دانش فنی بومی و در مدت زمان بسیارکوتاه به راحتی مقدور است درحالی که ایجاد و گسترش صنایع بزرگ و مشاغل متکی به دانش فنی پیچیده نیازمند سرمایه گذاری کلان و مدت زمان طولانی، برای اجرا قبل از بهره برداری هستند و براحتی در هر محلی قابل ایجاد و بهره برداری نمیباشند، این گروه از فعالیتها عموما” سرمایه بر و کم اشتغالزا هستند و با این که از بازدهی اقتصادی مناسبی برخوردارند ولی راهکار مناسبی برای کاهش سریع بیکاری نیستند.
کمیته امداد امام خمینی) ره ) توسعه فعالیتهای اقتصادی کوچک اشتغالزا را برای توسعه اشتغال وکاهش نرخ بیکاری درجامعه محرومین توصیه و ترویج مینماید و درنظر دارد کلیه مددجویان مستعد را از این طریق شاغل و به مرور خودکفا نماید. برنامه های اشتغال و کارآفرینی امداد بگونهای تدوین گردیده که مددجویان بتوانند بدون تبعیض فعالیت مورد علاقه خود را انتخاب و با بهره گرفتن از تسهیلات مالی و کمکهای فنی کارشناسان امداد اجرا نمایند. فعالیتهای مورد اشاره به صورت بنگاههای کوچک اقتصادی در اشکال مختلف خوداشتغالی، خانوادگی، فامیلی، تعاونی های تولیدی و خدماتی و شرکتهای سهامی فعال میشوند.
۲-۲-۸-۶ پشتیبانی فنی و تدارکاتی از مددجویان کار آفرین
سرمایه بری کم و سادگی فرایند عملیات از مزیتهای بارز طرحهای کوچک زود بازده اشتغال و خودکفایی است که ممکن است در بعضی مواقع برای مجریان مشکلاتی ایجاد نماید بخصوص وقتی که با محدودیتهای منطقه ای همراه شود. تهیه مواد اولیه، تجهیزات و ابزار کار از جمله مشکلات مجریان این طرحها بشمار میرود باتوجه به پراکندگی این طرحها درسراسر کشور، وجود محدودیت فراوان در زیر ساختهای اقتصادی و عدم وجود امکانات فنی و تدارکاتی در بسیاری از مناطق محروم وکم تجربه بودن مددجویان برای رفع مشکلات و تأمین نیازهای فنی و تدارکاتی طرح پیشنهادی، لازم است مجریان این طرحها مورد حمایت قرار گیرند، به همین جهت است که پشتیبانی فنی و تدارکاتی مددجویان با دقت وسرعت لازم وبا کیفیت وقیمت مناسب صورت می پذیرد.
۲-۲-۸-۷ کنترل کیفیت محصولات تولیدی مددجویان
کنترل کیفیت محصولات تولیدی مددجویان از دیگر برنامه های مفید و پرمنفعت این نهاد است که با هدف بالابردن کیفیت کالاهای تولیدی، جلوگیری از افزایش ضایعات، حفظ سرمایه های ملی، دستیابی به استانداردهای تعیین شده در تولید محصولات و در نتیجه کسب رضایت مصرف کنندگان و بدست آوردن سهم بیشتری از بازار داخل و خارج کشور اجرا می شود.
شاخصهای اندازه گیری و میزان مرغوبیت در مناطق مختلف و برای کالاهای مختلف متفاوت است، درکالاهای صنعتی معمولا” استانداردهای صنعتی ملاک سنجش است و مرجع تعیین کننده آن موئسسه استاندارد و تحقیقات ایران است ولی در مورد کالاهای تبدیلی و مواد غذایی علاوه بر استاندارد معمول اصول بهداشتی از جمله مواردی است که باید رعایت شود.